Η Ευρωπαϊκή Ένωση αποφάσισε να σταματήσει την αξιοποίηση του ρωσικού φυσικού αερίου από το 2028, στρέφοντας την προσοχή της προς τις ΗΠΑ, ιδιαίτερα μετά τις εντάσεις στην Ουκρανία. Αυτή η απόφαση επηρεάζει και την Ελλάδα, η οποία πρέπει να αντικαταστήσει το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου της, που σήμερα προέρχεται από τη Ρωσία.
Στο πλαίσιο αυτό, η Ελλάδα ενδέχεται να προχωρήσει σε συμφωνίες για προμήθεια LNG με αμερικανικές εταιρείες κατά τη διάρκεια συνεδρίου στο Ζάππειο, όπου θα συμμετάσχουν και υψηλόβαθμοι Αμερικανοί αξιωματούχοι. Παράλληλα, η ενεργειακή διπλωματία γίνεται κορυφαία προτεραιότητα, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να συγκαλεί πενταμερή διάσκεψη με την Τουρκία, καθώς οι γεωπολιτικές εξελίξεις ενδέχεται να επηρεάσουν και τον ελληνοτουρκικό διάλογο.
Διαβάστε αναλυτικά
Νέα δεδομένα ανατέλλουν και για την Ελλάδα μετά την απόφαση της Ευρωπαικής Ενωσης να βάλει τέλος στην αξιοποίηση του ρωσικού αερίου από την 1η Ιανουαρίου του 2028.
Το ρωσικό φυσικό αέριο στήριξε για πολλές δεκαετίες την οικονομική ανάπτυξη της Ευρώπης, όμως ο πόλεμος στην Ουκρανία έστρεψε την Γηραιά Ηπειρο προς τις ΗΠΑ.
Σε αυτή τη χρονική συγκυρία λοιπόν, η άφιξη τριών υψηλόβαθμων Αμερικανών αξιωματούχουν για το συνέδριο που διοργανώνει στο Ζάππειο την Πέμπτη το Υπουργειο Ενέργειας έχει μεγάλη σημασία.
Οι Αμερικανοί γνωρίζουν πολύ καλά, διότι έχουν πραγματοποιήσει και επιτόπιες επισκέψεις, ότι η Ελλάδα διαθέτει δύο πύλες σταθερής ροής φυσικού αερίου μέσω αγωγών που προμηθεύεται βάσει μακροπρόθεσμων συμβολαίων. Μία μέσω του Σιδηροκάστρου, σημείου εισόδου του ρωσικού αερίου από τον αγωγό Turk Stream, και μία στη Νέα Μεσημβρία, σημείο εισόδου του αζερικού αερίου από τον αγωγό TAP.
Με το κλείσιμο της στρόφιγγας του Turk Stream το 2028, η συνεχής ροή φυσικού αερίου έχει περιοριστεί στον αγωγό TAP, που αποτελεί συνέχεια του ΤΑΝΑΡ, ο οποίος διασχίζει την Τουρκία. Αυτό σημαίνει ότι η ασφάλεια εφοδιασμού της χώρας σε συνθήκες κρίσης θα εξαρτάται από έναν αγωγό, τη στρόφιγγα του οποίου θα κρατάει η Τουρκία.
Ισως έτσι εξηγείται η αιφνιδιαστική πρωτοβουλία του πρωθυπουργού να συγκαλέσει πενταμερή διάσκεψη και με τη συμμετοχή της Τουρκίας αφού η ενεργειακή διπλωματία εξελίσσεται σε νούμερο ένα προτεραιότητα για το υπουργείο εξωτερικών. Διότι η χώρα μας καλείται αντικαταστήσει μέσα σε δύο χρόνια το 45% των συνολικών της εισαγωγών σε φυσικό αέριο που καλύπτουν σήμερα οι ρωσικές εισαγωγές και αντιστοιχούν σε ποσότητες περι τα 3,5 δις κ.μ. αερίου ετησίως.
Με αυτά τα δεδομένα, είναι πολύ πιθανό στο περιθώριο της συνόδου του Ζαππείου όπου θα δώσουν το παρών και αμερικανικοί κολοσσοί, να κλειστούν και οι πρώτες κατ’ αρχάς συμφωνίες προμήθειας LNG μεταξύ ελληνικών και αμερικανικών εταιρειών, κάτι που προανήγγειλε εμμέσως ο υπουργός Σταύρος Παπασταύρου.
Το ερώτημα είναι αν θα έχει όλη αυτή η αμερικανική κινητικότητα επίπτωση και στον ελληνοτουρκικό διάλογο, καθώς ο ίδιος ο Αμερικανός πρόεδρος δεν έχει κρύψει την εκτίμησή του για τον Ταγίπ Ερντογάν και τον διαμεσολαβητικό ρόλο που θα μπορούσε να διαδραματίσει στις διαβουλεύσεις για την λήξη των εχθροπραξιών στην Ουκρανία.
Στη γεωπολιτική εξίσωση, ας προσθέσουμε και την πρόσφατη συμφωνία που υπέγραψε η Τουρκία με το Ηνωμένο Βασίλειο και την Γερμανία για την απόκτηση των Εurofighter που ίσως αποδυναμώσει τη στάση μας για τον όρο που θέσαμε προς την Ευρωπαική Ενωση. Την άρση δηλαδή του casus belli ως προυπόθεση για την ένταξη της Τουρκίας στο πρόγραμμα SAFE.
Η έλευση ακόμη της Κίμπερλι Γκιλφοιλ στην Αθήνα θα επισπεύσει και άλλο τις εξελίξεις, δηλαδή την προσοχή του αμερικανικού παράγοντα στην Ανατολική Μεσόγειο. Με ότι μπορεί να σημαίνει αυτό στο μέλλον.
Συνοπτικά
- Η ΕΕ προγραμματίζει να τερματίσει την αξιοποίηση του ρωσικού φυσικού αερίου μέχρι το 2028, στρεφόμενη προς τις ΗΠΑ για εναλλακτικές πηγές.
- Η Ελλάδα καλείται να αντικαταστήσει το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου της που προέρχονται από τη Ρωσία, αναζητώντας LNG από αμερικανικές εταιρείες.
- Η ενεργειακή διπλωματία αποκτά προτεραιότητα, με τον Έλληνα πρωθυπουργό να συγκαλεί πενταμερή διάσκεψη που περιλαμβάνει την Τουρκία.
- Η αμερικανική κινητικότητα ενδέχεται να επηρεάσει τον ελληνοτουρκικό διάλογο, ενώ η Τουρκία ενισχύει τη στρατηγική της με νέες συμφωνίες με το Ηνωμένο Βασίλειο και τη Γερμανία.