Ανησυχία και έντονο προβληματισμό έχει προκαλέσει στους κατοίκους της Ιπποκράτειου Πολιτείας η συχνή παρουσία λύκων μέσα στα στενά του οικισμού, ακόμη και μέρα μεσημέρι.
Σύμφωνα με βίντεο από κάμερες ασφαλείας και μαρτυρίες πολιτών, μια αγέλη αποτελούμενη από 6 έως 9 ζώα κατεβαίνει πλέον συστηματικά στους δρόμους, διασχίζοντας αυλές και οικόπεδα, λίγα μόλις μέτρα από κατοικίες. Το φαινόμενο έχει θορυβήσει τις τοπικές αρχές, που κάνουν λόγο για πρωτοφανές περιστατικό ακόμη και για μια περιοχή όπως η Ιπποκράτειος Πολιτεία, η οποία βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με το δάσος της Πάρνηθας.
«Πρόκειται για ομάδα λύκων που κυκλοφορεί μαζί, δεν γνωρίζουμε πώς θα αντιδράσουν και πρέπει να προλάβουμε το κακό», δήλωσε ο αντιδήμαρχος Αφιδνών, Ιωάννης Βλάχος, επιβεβαιώνοντας ότι έχει ξεκινήσει συντονισμένη προσπάθεια παρακολούθησης και απομάκρυνσής τους από την κατοικημένη ζώνη. Το σχέδιο προβλέπει συνεργασία με τις δασικές υπηρεσίες και την Αστυνομία, ενώ έχουν ενημερωθεί και περιβαλλοντικοί φορείς όπως ο «Αρκτούρος».
Όπως σημειώνουν οι ειδικοί, τα ζώα φαίνεται να έχουν φωλιάσει κοντά στον οικισμό και να πλησιάζουν τα σπίτια αναζητώντας τροφή – είτε από σκουπίδια και κάδους, είτε από κατοικίδια που βρίσκονται σε αυλές χωρίς επαρκή περίφραξη. Κάτοικοι καταγγέλλουν ότι τις τελευταίες εβδομάδες έχουν χαθεί μικρόσωμοι σκύλοι και γάτες, ενώ κάποιοι είδαν τους λύκους να περιπλανώνται ακόμη και νωρίς το απόγευμα, γεγονός που εντείνει την ανησυχία τους.
Το περιστατικό στην Ιπποκράτειο Πολιτεία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα ενός ευρύτερου φαινομένου που παρατηρείται τα τελευταία χρόνια: την αυξανόμενη εμφάνιση άγριων ζώων μέσα ή στα όρια των αστικών ιστών.
Οι επιστήμονες συμφωνούν ότι η αιτία δεν είναι μεμονωμένη, αλλά συνδυασμός παραγόντων που σχετίζονται με την ανθρώπινη δραστηριότητα και τις κλιματικές αλλαγές. Πρώτος και κύριος λόγος είναι η απώλεια ή η αλλοίωση του φυσικού βιοτόπου. Η συνεχιζόμενη οικιστική επέκταση, οι πυρκαγιές, οι δρόμοι και τα έργα υποδομής έχουν περιορίσει σημαντικά τις εκτάσεις όπου τα άγρια ζώα μπορούν να ζουν και να τρέφονται με ασφάλεια. Ως αποτέλεσμα, αναγκάζονται να μετακινούνται πιο κοντά στις πόλεις.
Ταυτόχρονα, οι αστικές περιοχές προσφέρουν κάτι που στη φύση αρχίζει να λείπει: εύκολη τροφή. Σκουπίδια, οργανικά απορρίμματα, κατοικίδια ζώα ή ακόμη και καλλιέργειες σε αυλές λειτουργούν ως «πρόσκληση» για λύκους, αλεπούδες ή αγριογούρουνα, που αναπτύσσουν γρήγορα συνήθειες προσαρμογής στο νέο περιβάλλον. Στην Ιπποκράτειο Πολιτεία, οι λύκοι φαίνεται να βρίσκουν στους κάδους μια σταθερή πηγή τροφής, ενώ η ησυχία των ημιαστικών περιοχών τους επιτρέπει να πλησιάζουν χωρίς να προκαλούν υποψίες.
Ένας ακόμη σημαντικός παράγοντας είναι η αλλαγή της συμπεριφοράς των ίδιων των ζώων. Με την πάροδο του χρόνου, και καθώς μειώνονται οι φυσικοί εχθροί τους, τα άγρια ζώα μαθαίνουν να αποφεύγουν τον άνθρωπο όχι απαραίτητα με απόσταση, αλλά με στρατηγική. Κινούνται τη νύχτα, περνούν από «πράσινους διαδρόμους» μέσα στην πόλη και δείχνουν όλο και λιγότερο φόβο απέναντι στην ανθρώπινη παρουσία. Οι λύκοι, ιδιαίτερα ευφυή και κοινωνικά ζώα, μπορούν να καλύψουν μεγάλες αποστάσεις και να επιβιώνουν ακόμα και σε περιοχές με έντονη ανθρώπινη δραστηριότητα, αρκεί να έχουν πρόσβαση σε τροφή και νερό.
Η αύξηση των εμφανίσεων συνδέεται επίσης με την αποτυχία ορισμένων ανθρώπινων συμπεριφορών. Κάτοικοι ημιαστικών περιοχών συχνά αφήνουν φαγητά ή απορρίμματα εκτεθειμένα, ταΐζουν αλεπούδες ή άλλα ζώα «για καλό», ενθαρρύνοντας άθελά τους την προσέγγιση των άγριων ειδών. Όταν αυτό συνδυάζεται με έλλειψη σωστής περίφραξης και απουσία φωτισμού, δημιουργούνται οι ιδανικές συνθήκες για την είσοδο των ζώων μέσα στον οικισμό.
Οι περιβαλλοντικοί οργανισμοί επισημαίνουν ότι το φαινόμενο δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται μόνο με φόβο ή τιμωρητικά μέτρα, αλλά με οργανωμένη στρατηγική συνύπαρξης. Η εμπειρία από άλλες ευρωπαϊκές χώρες δείχνει ότι η λύση βρίσκεται στη σωστή ενημέρωση των πολιτών, στην αποτροπή προσφοράς τροφής στα ζώα, στην ορθή διαχείριση των απορριμμάτων και στην ενίσχυση των φυσικών «διαδρόμων» επιστροφής προς τα δάση.
Για την Ιπποκράτειο Πολιτεία, οι ειδικοί προτείνουν να καθαριστούν οι κάδοι, να κλείνουν τα σκουπίδια ερμητικά, να αποφεύγεται η κυκλοφορία με μικρά κατοικίδια σε απομονωμένα σημεία και να τοποθετηθούν πινακίδες ενημέρωσης. Παράλληλα, η Πολιτεία εξετάζει ήπιες μεθόδους απομάκρυνσης της αγέλης από την κατοικημένη περιοχή και την παρακολούθησή της μέσω ειδικών καμερών.
Η εμφάνιση των λύκων στην Ιπποκράτειο Πολιτεία υπενθυμίζει ότι η φύση δεν απέχει όσο νομίζουμε από τις πόλεις μας. Καθώς οι γραμμές ανάμεσα σε ανθρώπινο και φυσικό περιβάλλον θολώνουν, ο σεβασμός, η προσοχή και η σωστή διαχείριση γίνονται απαραίτητα στοιχεία για να διατηρηθεί η ισορροπία ανάμεσα στους δύο κόσμους – πριν τέτοια περιστατικά πάψουν να είναι εξαίρεση και γίνουν μια νέα κανονικότητα.