Τα ελληνικά πανεπιστήμια αντιμετωπίζουν σοβαρό κίνδυνο μείωσης φοιτητών λόγω του δημογραφικού προβλήματος και της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, με την κατάσταση να αναμένεται να επιδεινωθεί από το 2026, κυρίως στα περιφερειακά ιδρύματα.
Η μείωση των γεννήσεων, που ξεκίνησε από το 2009, συνδυασμένη με τη μετανάστευση νέων, οδηγεί σε δραστική πτώση του αριθμού μαθητών σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
Το πρόβλημα αυτό προδιαγράφει μια αναγκαία αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη, όπως υπογραμμίζει ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, με στόχο τη δημιουργία λιγότερων αλλά ισχυρότερων πανεπιστημίων.
Διαβάστε αναλυτικά
Τα ΑΕΙ κινδυνεύουν να αδειάσουν από φοιτητές λόγω του δημογραφικού προβλήματος της χώρας και της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, με το πρόβλημα να γίνεται οξύτερο από το 2026, κυρίως στα περιφερειακά ιδρύματα.
Όπως προκύπτει από τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής, το 2008, πριν από την έναρξη της οικονομικής κρίσης, οι γεννήσεις ανήλθαν σε 118.302. Από το 2009, ο αριθμός των γεννήσεων άρχισε να μειώνεται κάθετα, σε συνδυασμό και με την εξωτερική μετανάστευση είτε Ελλήνων, κυρίως νέων και σε αναπαραγωγική ηλικία, είτε μεταναστών που είχαν εγκατασταθεί στην Ελλάδα. Ως αποτέλεσμα, το 2020 οι γεννήσεις στην Ελλάδα έφθασαν στις 84.764. Το 2022 και το 2023 οι γεννήσεις σημείωσαν περαιτέρω μείωση, σε 76.095 και 71.455, ενώ το 2024 ήταν 62.500.
Τα τελευταία χρόνια μειώνεται –κάθε χρόνο όλο και περισσότερο– ο συνολικός αριθμός των μαθητών σε πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση, οδηγώντας σε κατάργηση χιλιάδων τμημάτων και σχολικών μονάδων, όχι μόνο σε απομακρυσμένες περιοχές αλλά και στα αστικά κέντρα των μεγάλων πόλεων. Από το 2026, η δημογραφική καθίζηση θα «εκβάλει» πλέον και στην ανώτατη εκπαίδευση, καθώς ολοκληρώνουν το λύκειο οι μαθητές που γεννήθηκαν κατά την έναρξη της κρίσης, το 2009-2010, σύμφωνα με ρεπορτάζ της εφημερίδας «Καθημερινή».
Ήδη φέτος, ενώ το υπουργείο Παιδείας ανακοίνωσε ότι θα διατεθούν 68.788 θέσεις για το ακαδημαϊκό έτος 2025-2026 στα ΑΕΙ, λόγω της ΕΒΕ έμειναν από τους υποψηφίους των γενικών λυκείων συνολικά 10.636 κενές θέσεις.
Για «κατάρρευση του ακαδημαϊκού χάρτη λόγω του δημογραφικού προβλήματος» έκανε λόγο χθες ο πρύτανης του Πανεπιστημίου Πατρών, Χρήστος Μπούρας. Σύμφωνα με τον ίδιο, το 2010 στην Α΄ Δημοτικού είχαν εγγραφεί περίπου 115.000 παιδιά, ενώ το 2025 αναμένονται μόλις 71.200 – δηλαδή περί τα 44.000 λιγότερα μέσα σε μόλις 15 χρόνια. «Η σωρευτική απώλεια νέων μαθητών φτάνει τις 330.000», ανέφερε.
Μιλώντας στην «Καθημερινή», ο κ. Μπούρας ανέφερε ακόμη ότι «πρέπει να ξεκινήσει διάλογος για την αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη, με στόχο να δημιουργηθούν λιγότερα αλλά ισχυρότερα πανεπιστήμια». Σήμερα στην Ελλάδα λειτουργούν 24 ΑΕΙ με 423 Τμήματα.
Συνοπτικά
- Τα ελληνικά πανεπιστήμια κινδυνεύουν με σημαντική μείωση φοιτητών λόγω του δημογραφικού προβλήματος και της ελάχιστης βάσης εισαγωγής, με τις επιπτώσεις να γίνονται αισθητές από το 2026.
- Η μείωση των γεννήσεων από το 2009 και η μετανάστευση νέων οδηγούν σε δραστική πτώση μαθητών σε όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης.
- Η κατάσταση απαιτεί αναδιάρθρωση του ακαδημαϊκού χάρτη για τη δημιουργία λιγότερων αλλά ισχυρότερων πανεπιστημίων, σύμφωνα με τον πρύτανη του Πανεπιστημίου Πατρών.
- Το 2026 θα ολοκληρώσουν το λύκειο οι μαθητές που γεννήθηκαν κατά την αρχή της οικονομικής κρίσης, με αναμενόμενη απώλεια 330.000 νέων μαθητών συνολικά.