Η Λιβύη απέστειλε ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, συνοδευόμενη από χάρτη που επεκτείνει τα όρια της υφαλοκρηπίδας έως την Κρήτη, επικαλούμενη το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019. Η κίνηση αυτή, που χαρακτηρίζει άκυρη τη συμφωνία Ελλάδας-Αιγύπτου για την ΑΟΖ, έχει προκαλέσει ένταση στην Ανατολική Μεσόγειο, εν μέσω αυξημένων μεταναστευτικών πιέσεων προς την Ελλάδα.
Η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει τις λιβυκές διεκδικήσεις ως ανυπόστατες, υποστηρίζοντας ότι βασίζεται στο διεθνές δίκαιο και τις περιφερειακές συμμαχίες. Η κατάσταση ενισχύεται από την τουρκική επιρροή στη Λιβύη, με την Ελλάδα να συνεχίζει να στηρίζει τις θέσεις της μέσω διπλωματικών οδών.
Διαβάστε αναλυτικά
Ρηματική διακοίνωση προς τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών απέστειλε εκ νέου η Λιβύη, η οποία δημοσιεύθηκε ως επίσημο έγγραφο του ΟΗΕ την 1η Ιουλίου. Η επιστολή είχε κατατεθεί στις 27 Μαΐου και συνοδεύεται από χάρτη που αποτυπώνει εξωτερικά όρια υφαλοκρηπίδας τα οποία εκτείνονται έως και την Κρήτη.
Στην ανακοίνωσή της, η λιβυκή πλευρά επικαλείται το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019 για την οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, το οποίο –όπως υποστηρίζει– στηρίζεται στο διεθνές δίκαιο. Παράλληλα, χαρακτηρίζει άκυρη τη συμφωνία για την ΑΟΖ που υπεγράφη μεταξύ Ελλάδας και Αιγύπτου, κάνοντάς την λόγο για «ασύμβατο» κείμενο.
Πρόκειται για τη δεύτερη φορά μέσα στον Ιούλιο που η Λιβύη προχωρά σε δημοσιοποίηση ρηματικής διακοίνωσης με παρόμοιο περιεχόμενο, εντείνοντας το κλίμα έντασης στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η χρονική σύμπτωση με την αύξηση μεταναστευτικών πιέσεων προς την Ελλάδα, αναδεικνύει τις βαθύτερες γεωπολιτικές προκλήσεις στις σχέσεις με τη Λιβύη, γεγονός που προβληματίζει την ελληνική κυβέρνηση. Παρά τις προσπάθειες για περιορισμό των ροών με μέτρα όπως η αναστολή παροχής ασύλου, χωρίς συνεργασία με τον Χαλίφα Χαφτάρ δεν διαφαίνεται ρεαλιστική λύση.
Την ίδια στιγμή, το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο φαίνεται να ενισχύεται μέσα από την αυξανόμενη τουρκική επιρροή στη Βεγγάζη. Σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης, η επικύρωσή του από τον Χαφτάρ θα μπορούσε να αποτελέσει σημείο καμπής στις διμερείς σχέσεις Άγκυρας–Λιβύης. Οι ρηματικές διακοινώσεις της Λιβύης, που πλέον αποκτούν επίσημο χαρακτήρα στα αρχεία του ΟΗΕ, συνιστούν ιστορικά πρωτοφανή καταγραφή διεκδικήσεων εις βάρος της Ελλάδας και ευθυγραμμίζονται πλήρως με τις θέσεις του μνημονίου.
Η απάντηση της Ελλάδας
Η Ρηματική Διακοίνωση της 27ης Μαΐου 2025 της Μόνιμης Αντιπροσωπείας της Λιβύης στον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών, σε αντίδραση ελληνικών πρωτοβουλιών άσκησης νόμιμων κυριαρχικών δικαιωμάτων, εκφράζει τις πάγιες θέσεις της Λιβύης, ωστόσο δεν παράγει έννομα αποτελέσματα.
Οι θέσεις αυτές έχουν τεθεί στο παρελθόν και απαντηθεί προσηκόντως από την Ελλάδα και την Αίγυπτο.
Το διεθνές δίκαιο δεν επικαθορίζεται από μονομερείς ρηματικές διακοινώσεις, ούτε από ευσεβείς πόθους τρίτων. Τέτοιες θέσεις δεν παραπέμπουν σε ετοιμότητα για επανέναρξη συνομιλιών για οριοθέτηση Υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης, βάσει του Διεθνούς Δικαίου της Θάλασσας.
Η Ελλάδα θα συνεχίσει στον δρόμο του διεθνούς δικαίου και των στέρεων περιφερειακών συμμαχιών που πολλαπλασιάζουν τη διπλωματική της ισχύ.
Σε αντίθεση με άκυρες και ανυπόστατες συμφωνίες, η Ελλάδα βαδίζει και ενεργεί βάσει του Διεθνούς Δικαίου και δεν διστάζει να διατυπώνει ευθέως τις θέσεις της σε κάθε συνομιλητή της, όπως έπραξε και πρόσφατα ο Υπουργός Εξωτερικών κατά την επίσκεψή του στη Λιβύη.
Συνοπτικά
- Η Λιβύη απέστειλε ρηματική διακοίνωση στον ΟΗΕ, διεκδικώντας την υφαλοκρηπίδα έως την Κρήτη, επικαλούμενη το τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019.
- Η ελληνική κυβέρνηση απορρίπτει τις λιβυκές αξιώσεις ως ανυπόστατες, στηρίζοντας τη θέση της στο διεθνές δίκαιο.
- Η κατάσταση εντείνεται από την τουρκική επιρροή στη Λιβύη και την αύξηση των μεταναστευτικών πιέσεων προς την Ελλάδα.
- Η Ελλάδα δεσμεύεται να συνεχίσει την πολιτική της με βάση το διεθνές δίκαιο και τις περιφερειακές συμμαχίες, απορρίπτοντας μονομερείς διακηρύξεις.