Σχέδιο GREGY: Οικονομική πράσινη ενέργεια για ανάπτυξη και ευημερία στην ελληνική αγορά

Το 1948, με την εκκίνηση του αμερικανικού Σχεδίου Μάρσαλ, η Ελλάδα αποκτά για πρώτη φορά ένα ολοκληρωμένο εθνικό σχέδιο ηλεκτροδότησης. Η ίδρυση της Δημόσιας Επιχείρησης Ηλεκτρισμού, η κατασκευή του ατμοηλεκτρικού σταθμού στο Αλιβέρι, οι πρώτες λιγνιτικές μονάδες στη Μακεδονία και τα μεγάλα υδροηλεκτρικά έργα θεμελίωσαν τον εξηλεκτρισμό της χώρας. Μέσα σε μόλις δύο δεκαετίες, η Ελλάδα πέρασε από ηλεκτροδότηση 10% στο 85%, δημιουργώντας τις προϋποθέσεις για το μεταπολεμικό «ελληνικό οικονομικό θαύμα» και τη βιομηχανική άνθηση εταιρειών που στήριξαν την ανάπτυξη και τις εξαγωγές.

Εβδομήντα επτά χρόνια μετά, η χώρα βρίσκεται ξανά σε μια ιστορική καμπή. Η επιστροφή σε αναπτυξιακή τροχιά μετά από μια δεκαετία κρίσης φέρνει στο προσκήνιο το υψηλό ενεργειακό κόστος. Ένας παράγοντας που περιορίζει την ανταγωνιστικότητα της βιομηχανίας και λειτουργεί αποτρεπτικά για νέες επενδύσεις υψηλής ενεργειακής έντασης. Το ζητούμενο είναι ξεκάθαρο. Σταθερή, άφθονη και πράσινη ηλεκτρική ενέργεια σε ανταγωνιστική τιμή, για τη βιομηχανία, τα νοικοκυριά και τον αγροτικό τομέα.

GREGY, το νέο εθνικό ενεργειακό σχέδιο

Σε αυτό το περιβάλλον, το GREGY, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου που αναπτύσσει ο Όμιλος Κοπελούζου, έρχεται να καλύψει μια στρατηγική ανάγκη εθνικής σημασίας και εμβέλειας. Πρόκειται για μια ηλεκτρική διασύνδεση ισχύος 3.000 MW και μήκους περίπου 950 χιλιομέτρων, η οποία θα μεταφέρει καθαρή ενέργεια από την Αίγυπτο στην Ελλάδα και την Ευρώπη, η οποία θα παράγεται από έργα ΑΠΕ συνολικής ισχύος 9 GW που αναπτύσονται από τον Όμιλο Κοπελούζου στην βόρεια Αίγυπτο.

Η επιλογή της Αιγύπτου είναι στρατηγικής σημασίας. Η χώρα διαθέτει εκτεταμένες επίπεδες εκτάσεις, άρα χαμηλότερο κόστος κατασκευής, και εξαιρετικές κλιματικές συνθήκες, με υψηλή ηλιοφάνεια και ισχυρό αιολικό δυναμικό, εξασφαλίζοντας πολύ υψηλούς συντελεστές απόδοσης. Το GREGY αξιοποιεί αυτά τα συγκριτικά πλεονεκτήματα και τα μετατρέπει σε ανταγωνιστικό πλεονέκτημα για την Ελλάδα και την Ευρώπη.

«Η φθηνή ενέργεια από το GREGY μπορεί να φέρει μια πραγματική επανάσταση στη βιομηχανική ανάπτυξη. Θα κάνουμε πάλι την Ελλάδα μια βιομηχανική χώρα», είπε ο κ. Δημήτρης Κοπελούζος, μιλώντας στους δημοσιογράφους. Ο Πρόεδρος του Ομίλου Κοπελούζου σύγκρινε τη σημασία του GREGY με εκείνη του Σχεδίου Μάρσαλ. Υπενθύμισε ότι τότε η ΔΕΗ είχε λάβει τότε 94 εκατ. δολάρια, ποσό που αντιστοιχεί σήμερα σε περίπου 1,3 δισ. ευρώ, για να θεμελιωθεί ο εξηλεκτρισμός. «Σήμερα, 77 χρόνια μετά, επενδύουμε συνολικά 13 δισ. ευρώ στα έργα GREGY και ΑΠΕ για να φέρουμε φθηνό ρεύμα στη βιομηχανία και να ξαναδώσουμε αναπτυξιακή δυναμική στην ελληνική οικονομία. Αυτό κάνει το GREGY το πιο σημαντικό έργο στην Ελλάδα», τόνισε.

Φθηνή ενέργεια και βιομηχανική αναγέννηση

Από το 2031, με την έναρξη λειτουργίας της διασύνδεσης, η ελληνική βιομηχανία θα μπορεί να εξασφαλίσει ηλεκτρικό ρεύμα έως και 45% φθηνότερο μέσω μακροχρόνιων πράσινων PPAs. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάστηκαν, από την Αίγυπτο θα εισάγονται συνολικά 22 TWh ετησίως, εκ των οποίων οι 11 TWh θα κατευθυνθούν απευθείας στη βιομηχανία, ενώ οι υπόλοιπες θα καλύψουν νέες βιομηχανικές δραστηριότητες, ενεργοβόρα data centers, οικιακούς και αγροτικούς καταναλωτές. Η μείωση της χονδρεμπορικής τιμής ενέργειας θα ανέρχεται σε 21 ευρώ ανά μεγαβατώρα, δηλαδή περίπου 25% σύμφωνα με μελέτη διεθνούς συμβουλευτικού οίκου, ενώ η συνεχής ροή ενέργειας εξαλείφει το profiling cost, ένα από τα βασικά μειονεκτήματα των ΑΠΕ για τη βιομηχανία.

Νέος κόμβος για data centers και τεχνητή νοημοσύνη

Η διαθεσιμότητα ηλεκτρικής ενέργειας, φθηνής, πράσινης και συνεχούς ροής ανοίγει τον δρόμο για επενδύσεις που μέχρι σήμερα θεωρούνταν μη βιώσιμες. Η παγκόσμια ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης και των υποδομών υψηλής υπολογιστικής ισχύος αυξάνει εκθετικά τη ζήτηση για μεγάλης κλίμακας data centers. Χωρίς ανταγωνιστικό ενεργειακό κόστος, τέτοιες επενδύσεις δεν μπορούν να υλοποιηθούν. Μέσω του GREGY, η Ελλάδα αποκτά τη δυνατότητα να εξελιχθεί σε ευρωπαϊκό κόμβο υπολογιστικής ισχύος – με άμεσα οφέλη στην απασχόληση, στη μεταφορά τεχνογνωσίας και στην ενίσχυση του ΑΕΠ.

Οφέλη για νοικοκυριά, αγρότες και εξαγωγές ενέργειας

Η επίδραση του έργου δεν περιορίζεται στη βιομηχανία. Μέρος της ενέργειας θα κατευθυνθεί στην οικιακή και αγροτική κατανάλωση, μειώνοντας το ενεργειακό κόστος και ενισχύοντας τον οικογενειακό και παραγωγικό προϋπολογισμό. Παράλληλα, η αύξηση της παραγωγής και η μείωση των τιμών δημιουργούν προϋποθέσεις για εξαγωγές ηλεκτρικής ενέργειας προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη, καθιστώντας τη χώρα εξαγωγικό κόμβο πράσινης ενέργειας.

Ήδη, το έντονο ενδιαφέρον της αγοράς αποτυπώνεται στην υπογραφή 48 Μνημονίων Σσυνεργασίας με τις μεγαλύτερες ελληνικές και βαλκανικές βιομηχανίες και φορείς, που επιδιώκουν να εξασφαλίσουν πρόσβαση στην φθηνή, πράσινη ενέργεια του GREGY.

Γεωπολιτική αξία και ευρωπαϊκή διάσταση

Όπως χαρακτηριστικά ανέφερε ο κ. Κοπελούζος, η Ελλάδα μετατρέπεται από καταναλωτική χώρα σε ενεργειακό κόμβο διεθνούς εμβέλειας και λειτουργεί ως πύλη εισόδου καθαρής ενέργειας στην Ευρωπαϊκή Ένωση, με το GREGY να αποτελεί τον θεμέλιο λίθο ενός κάθετου ενεργειακού διαδρόμου Νότου – Βορρά που θα ενώνει δύο ηπείρους, την Αφρική με την Ευρώπη.

Το έργο έχει ενταχθεί στη 2η λίστα PCI/PMI, έχει ήδη συμπεριληφθεί στο Δεκαετές Πρόγραμμα Ανάπτυξης Δικτύων του ENTSO-E για το 2026, καθώς και στο Global Gateway της Ευρωπαϊκής Επιτροπής το οποίο αφορά έργα υποδομής κρίσιμης σημασίας για την Ευρώπη. Απολαμβάνει ισχυρή πολιτική στήριξη σε ευρωπαϊκό και διμερές επίπεδο, με αναφορές από την Ursula von der Leyen, με την Κοινή Διακήρυξη του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Antonio Costa, της von der Leyen και του Προέδρου της Αιγύπτου El Sisi και επιβεβαίωση στη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον El Sisi.

Σε οικονομικό επίπεδο, η διασύνδεση αναμένεται να αντικαταστήσει περίπου 4,5 δισ. κυβικά μέτρα φυσικού αερίου ετησίως, μειώνοντας τις εκπομπές CO₂ κατά περίπου 10 εκατ. τόνους ετησίως, ενισχύοντας την ασφάλεια εφοδιασμού και περιορίζοντας την εξάρτηση από ορυκτά καύσιμα. Το επενδυτικό ενδιαφέρον είναι ισχυρό, με ελληνικές τράπεζες και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων να εξετάζουν χρηματοδότηση ύψους 4,7 δισ. ευρώ για το καλώδιο και 5,2 δισ. ευρώ για τα έργα ΑΠΕ στην Αίγυπτο τα οποία θα στέλνουν την ενέργεια μέσω GREGY στην Ελλάδα και την Ευρώπη.

Ένα έργο εθνικής σημασίας για την στήριξη και την ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας

Όπως ο εξηλεκτρισμός της δεκαετίας του 1950 αποτέλεσε τον θεμέλιο λίθο της μεταπολεμικής ανάπτυξης, έτσι και το GREGY, ένα έργο που αναπτύσσεται από τον Όμιλο Κοπελούζου, θα αποτελέσει το έναυσμα μιας νέας εθνικής ενεργειακής στρατηγικής. Μιας στρατηγικής που συνδέει τη βιομηχανική αναγέννηση με την πράσινη μετάβαση, την ψηφιακή οικονομία και τον αναβαθμισμένο γεωπολιτικό ρόλο της Ελλάδας. Σε μια Ευρώπη που αναζητά ενεργειακή ασφάλεια και ανταγωνιστικότητα, το GREGY είναι μια επένδυση που θα καθορίσει το παραγωγικό μοντέλο της χώρας για τις επόμενες δεκαετίες, δημιουργώντας ευημερία και ασφάλεια για όλη την κοινωνία.

Το τέλος του 2026 τοποθετείται χρονικά η λήψη των τελικών αποφάσεων για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας – Αιγύπτου, όπως και για τον δεύτερο πλωτό σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. Όπως σημείωσε ο κ. Κοπελούζος, πρόκειται για έργα στρατηγικής σημασίας, τα οποία θα αναβαθμίσουν τον ρόλο της Ελλάδας ως βασικού ενεργειακού κόμβου και προμηθευτή στην ευρύτερη περιοχή.

Το τέλος του 2026 τοποθετείται χρονικά η λήψη των τελικών αποφάσεων για την ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας-Αιγύπτου, όπως και για τον δεύτερο πλωτό σταθμό Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου. Όπως σημείωσε ο κ. Κοπελούζος, πρόκειται για έργα στρατηγικής σημασίας, τα οποία θα αναβαθμίσουν τον ρόλο της Ελλάδας ως βασικού ενεργειακού κόμβου και προμηθευτή στην ευρύτερη περιοχή.