Κατασκευή ή απόκτηση νέας κατοικίας: Τα οφέλη κάθε λύσης

Η κατοικία αποτελεί διαχρονικά το όνειρο και τον στόχο της ελληνικής οικογένειας. Για τους περισσότερους, είναι κάτι πολύ περισσότερο από μια απλή επένδυση – είναι σύμβολο ασφάλειας, σταθερότητας και οικογενειακής συνέχειας. Ωστόσο, όταν έρχεται η στιγμή της μεγάλης απόφασης, πολλοί βρίσκονται μπροστά σε ένα κρίσιμο δίλημμα: να αγοράσουν ένα έτοιμο σπίτι ή να επενδύσουν στην ανέγερση μιας νέας κατοικίας από το μηδέν;

Η απάντηση δεν είναι απλή, καθώς κάθε επιλογή έχει τα δικά της πλεονεκτήματα, αλλά και τις δικές της προκλήσεις. Ας δούμε πιο αναλυτικά τι προσφέρει η καθεμία και πώς μπορεί κάποιος να επιλέξει τη λύση που ταιριάζει καλύτερα στις ανάγκες του.

Η ανέγερση νέας κατοικίας: Ελευθερία και εξατομίκευση

Η ανέγερση μιας κατοικίας από το μηδέν χαρίζει στον ιδιοκτήτη πλήρη ελευθερία σχεδιασμού. Από την αρχιτεκτονική μορφή και τη διαρρύθμιση των χώρων, μέχρι την επιλογή των υλικών και των τεχνολογιών εξοικονόμησης ενέργειας, όλα μπορούν να προσαρμοστούν στις προσωπικές ανάγκες και το γούστο του καθενός. Ο ιδιοκτήτης έχει τη δυνατότητα να δημιουργήσει ένα σπίτι ακριβώς όπως το οραματίζεται, χωρίς να κάνει συμβιβασμούς. Μπορεί να δώσει έμφαση στη λειτουργικότητα, στην αισθητική ή στην ενεργειακή αποδοτικότητα – στοιχεία που σε μια έτοιμη κατοικία δύσκολα συνυπάρχουν στο ιδανικό ποσοστό. Σημαντικό πλεονέκτημα της ανέγερσης είναι επίσης η ενεργειακή απόδοση. Οι νέες κατασκευές, σύμφωνα με τους ισχύοντες κανονισμούς, πληρούν αυστηρές προδιαγραφές ενεργειακής απόδοσης, με αποτέλεσμα χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας και μικρότερο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Αυτό μεταφράζεται σε χαμηλότερους λογαριασμούς και μεγαλύτερη αξία μεταπώλησης στο μέλλον. Επιπλέον, η επιλογή των υλικών και των τεχνικών συνεργείων δίνει τη δυνατότητα ελέγχου της ποιότητας κατασκευής. Ο ιδιοκτήτης γνωρίζει πώς χτίστηκε το σπίτι του και μπορεί να διασφαλίσει ότι τηρήθηκαν όλες οι τεχνικές προδιαγραφές.

Η ανέγερση κατοικίας είναι μια πρόκληση από μόνη της, καθώς απαιτεί χρόνο, υπομονή και οργάνωση. Από την εύρεση του κατάλληλου οικοπέδου και την έκδοση των απαραίτητων αδειών, μέχρι τη συνεργασία με μηχανικούς, εργολάβους και προμηθευτές, η διαδικασία μπορεί να διαρκέσει μήνες ή και χρόνια. Επιπλέον, ο προϋπολογισμός είναι ένα ρίσκο, αφού ενδέχεται να διαφοροποιηθεί λόγω απρόβλεπτων εξόδων ή αυξήσεων στις τιμές των υλικών. Χρειάζεται, λοιπόν, προσεκτικός σχεδιασμός και συνεχής επίβλεψη για να αποφευχθούν καθυστερήσεις και υπερβάσεις, ειδικά την εποχή μας που το κόστος κατασκευής έχει εκτοξευθεί και η εξειδικευμένη εργασία είναι δυσεύρετη. Επίσης, συνήθως η διαθεσιμότητα οικοπέδων προς κατασκευή είναι στην περιφέρεια των αστικών κέντρων και της Αττικής.

Η αγορά έτοιμης κατοικίας: Ταχύτητα και μεγαλύτερη ασφάλεια κόστους

Από την άλλη πλευρά, η αγορά μιας έτοιμης κατοικίας προσφέρει ευκολία και ταχύτητα. Για πολλούς, αυτό αποτελεί καθοριστικό παράγοντα, ειδικά όταν υπάρχει ανάγκη άμεσης εγκατάστασης. Η έτοιμη κατοικία επιτρέπει στον αγοραστή να γνωρίζει από την αρχή το συνολικό κόστος της επένδυσής του. Δεν υπάρχουν απρόβλεπτες αυξήσεις ή εργολαβικές καθυστερήσεις, ενώ η διαδικασία ολοκληρώνεται πολύ γρηγορότερα και το ακίνητο παραλαμβάνεται έτοιμο προς χρήση (με το κλειδί στο χέρι). Μετά την υπογραφή των συμβολαίων, ο νέος ιδιοκτήτης μπορεί να μετακομίσει σχεδόν άμεσα. Η αγορά έτοιμου σπιτιού είναι επίσης πιο απλή διοικητικά και γραφειοκρατικά. Δεν απαιτούνται άδειες, μελέτες ή συντονισμός συνεργείων – όλα έχουν ήδη ολοκληρωθεί. Παράλληλα, σε πολλές περιπτώσεις, ο αγοραστής έχει τη δυνατότητα διαπραγμάτευσης της τιμής, ειδικά αν πρόκειται για παλαιότερη κατοικία ή για πώληση από κατασκευαστή που θέλει να ρευστοποιήσει άμεσα.

Η σημαντικότερη δυσκολία στην αγορά έτοιμης κατοικίας είναι ότι σπάνια καλύπτει πλήρως τις ανάγκες και το γούστο του νέου ιδιοκτήτη. Η διαρρύθμιση, τα υλικά ή η ενεργειακή συμπεριφορά μπορεί να μην είναι ιδανικά, ενώ σε πολλές περιπτώσεις χρειάζονται ανακαινίσεις ή αναβαθμίσεις που αυξάνουν το συνολικό κόστος. Επιπλέον, αν το ακίνητο είναι παλαιότερης κατασκευής, απαιτείται προσεκτικός τεχνικός έλεγχος πριν την αγορά, ώστε να εντοπιστούν τυχόν προβλήματα σε πολεοδομικά, εγκαταστάσεις, μόνωση ή στατικότητα. Η φαινομενική ευκολία μιας άμεσης αγοράς μπορεί να κρύβει παγίδες, αν δεν γίνει σωστή αξιολόγηση.

Η τελική επιλογή

Η επιλογή μεταξύ ανέγερσης και αγοράς εξαρτάται από τρεις βασικούς παράγοντες: τον χρόνο, τον προϋπολογισμό και τον τρόπο ζωής του κάθε ενδιαφερόμενου. Αν κάποιος διαθέτει τον χρόνο να ασχοληθεί με τη διαδικασία της κατασκευής, επιθυμεί εξατομίκευση και έχει τη δυνατότητα να υποστηρίξει οικονομικά ένα πιο μακροπρόθεσμο έργο, η ανέγερση κατοικίας αποτελεί μια επένδυση ζωής. Δίνει την ικανοποίηση της δημιουργίας, την ασφάλεια της ποιότητας και την αξία της προσωπικής σφραγίδας. Αντίθετα, για όσους προτιμούν τη σταθερότητα, τη σιγουριά του γνωστού κόστους και την άμεση εγκατάσταση, η αγορά έτοιμης κατοικίας είναι η πιο πρακτική επιλογή για άμεση οίκηση. Ιδανική για οικογένειες ή επαγγελματίες που δεν θέλουν να μπουν στη διαδικασία κατασκευής και ο χρόνος εγκατάστασης πιέζει με άμεση ανάγκη για νέα κατοικία.

Δεν υπάρχει «σωστή» ή «λάθος» επιλογή – υπάρχει μόνο η κατάλληλη επιλογή για τον καθένα. Η ανέγερση προσφέρει την απόλυτη προσαρμογή και τη χαρά της δημιουργίας. Η έτοιμη κατοικία προσφέρει ασφάλεια, ταχύτητα και ευκολία. Σε κάθε περίπτωση, η ουσία παραμένει η ίδια: Το σπίτι δεν είναι απλώς ένα κτίσμα. Είναι ο χώρος όπου χτίζονται οι στιγμές, οι αναμνήσεις και οι αξίες μας. Και αυτό, ανεξάρτητα από τον τρόπο που θα το αποκτήσουμε, είναι το πραγματικό του πλεονέκτημα.

Ο Μάνος Κρανίδης είναι Πολιτικός Μηχανικός ΕΜΠ, MSc, CEO «KRAMA PROPERTY», Γραμματέας Ενημέρωσης ΠΟΜΙΔΑ, Δημοτικός Σύμβουλος Χαλανδρίου.