Η Τράπεζα της Ελλάδος προειδοποιεί για σημάδια φρεναρίσματος στην αγορά ακινήτων, σύμφωνα με την ετήσια έκθεσή της. Παρά την αρχική ζωντάνια της αγοράς, οι αυξανόμενες επισφάλειες και τα γραφειοκρατικά προβλήματα καθιστούν τη συνέχιση της δυναμικής αβέβαιη.
Οι ξένες άμεσες επενδύσεις μειώθηκαν κατά 31,4% το πρώτο τρίμηνο του 2025, ενώ οι επενδύσεις σε κατοικίες παραμένουν σε χαμηλά επίπεδα. Η ΤτΕ τονίζει ότι η ομαλοποίηση της οικοδομικής δραστηριότητας εξαρτάται από τις πολιτικές πρωτοβουλίες για την επίλυση νομικών εκκρεμοτήτων και προειδοποιεί ότι η αύξηση των τιμών μπορεί να οδηγήσει σε κόπωση της ζήτησης.
Για βιώσιμες λύσεις στο στεγαστικό ζήτημα, απαιτείται εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός.
Διαβάστε παρακάτω
Το «καμπανάκι» για την αγορά ακινήτων ήχησε η Τράπεζα της Ελλάδος μέσα από την ετήσια έκθεσή της για τη νομισματική πολιτική. Μπορεί στο ξεκίνημα του 2025 η αγορά να κράτησε ζωντανό το ενδιαφέρον, κυρίως στον τομέα της κατοικίας και της φιλοξενίας, ωστόσο οι αυξανόμενες επισφάλειες στο διεθνές πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, αλλά και τα διαχρονικά ζητήματα γραφειοκρατίας καθιστούν τη συνέχιση της δυναμικής αβέβαιη.
Στους παράγοντες που επιβαρύνουν τη λειτουργία της αγοράς, οι οποίοι σχετίζονται μεταξύ άλλων με το αυξημένο κόστος κατασκευής, την έλλειψη εργατικού δυναμικού και την πολυπλοκότητα και τις καθυστερήσεις στις διαδικασίες μεταβιβάσεων, προστίθενται σύμφωνα με την ΤτΕ οι πρόσφατες αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα την εύρυθμη εξέλιξη της οικοδομικής δραστηριότητας. Επίσης, η ενίσχυση της ανισορροπίας μεταξύ προσφοράς και ζήτησης αναμένεται να διατηρήσει οξυμένο το πρόβλημα στέγασης κατά την προσεχή περίοδο, με την έλλειψη χώρων να επηρεάζει σε μεγαλύτερο βαθμό τα μητροπολιτικά κέντρα και τους τουριστικούς προορισμούς.
Σύμφωνα με την έκθεση:
- Οι καθαρές ξένες άμεσες επενδύσεις στην Ελλάδα για την αγορά ακινήτων μειώθηκαν 31,4% το πρώτο τρίμηνο του έτους και περιορίστηκαν σε 356,8 εκατ. ευρώ, από 520 εκατ. ευρώ την αντίστοιχη περίοδο του 2024.
- Οι επενδύσεις σε κατοικίες (σε σταθερές τιμές) το α΄ τρίμηνο του 2025 μειώθηκαν σε ετήσια βάση, κατά 0,3% και συνεχίζουν να παραμένουν σε χαμηλό επίπεδο ως ποσοστό του ΑΕΠ (2,1%).
- Το συνολικό ύψος των νέων στεγαστικών δανείων, το πρώτο 5μηνο του έτους αυξήθηκε κατά 5,8% έναντι της αντίστοιχης περιόδου του 2024 (38,9%) και διατηρήθηκε σε χαμηλά επίπεδα.
- Η οικοδομική δραστηριότητα κατέγραψε αρνητικούς ετήσιους ρυθμούς μεταβολής.
- Αυξημένο ήταν το ενδιαφέρον των ξένων για το πρόγραμμα Golden Visa με τα αιτήματα στο α΄ τετράμηνο να ανέρχονται σε 3.506, έναντι 2.659 την αντίστοιχη περίοδο του 2024, καταγράφοντας ετήσια αύξηση 31,9%!
Οι τιμές
Σύμφωνα με το «χάρτη» για την αγορά ακινήτων στην Ελλάδα όπως αυτός διαμορφώνεται από τα στοιχεία που διαθέτει η κεντρική τράπεζα προκύπτουν ακόμα τα εξής:
- Οι ονομαστικές τιμές των διαμερισμάτων το α΄ τρίμηνο του 2025 ήταν αυξημένες κατά 6,8% σε σύγκριση με το αντίστοιχο τρίμηνο του 2024 (10,9%), σημειώνοντας σημαντική επιβράδυνση σε ετήσια βάση. Για το 2024, με βάση τα αναθεωρημένα στοιχεία, οι τιμές των διαμερισμάτων αυξήθηκαν με μέσο ετήσιο ρυθμό 8,9% έναντι αύξησης 13,9% το 2023.
- Στον κλάδο των επαγγελματικών ακινήτων, κατά το δεύτερο εξάμηνο του 2024 οι ονομαστικές τιμές των γραφείων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 4,3% σε σχέση με το αμέσως προηγούμενο εξάμηνο, ενώ οι τιμές των καταστημάτων υψηλών προδιαγραφών αυξήθηκαν κατά 4,0%. Στην Αθήνα οι αντίστοιχοι ρυθμοί αύξησης ήταν 6,3% για τα γραφεία και 3,5% για τα καταστήματα υψηλών προδιαγραφών.
Όπως υπογραμμίζει η ΤτΕ:
- Η ομαλοποίηση της οικοδομικής δραστηριότητας στο προσεχές διάστημα θα εξαρτηθεί, μεταξύ άλλων, από τις πρωτοβουλίες και την ταχύτητα της πολιτείας στη διευθέτηση νομικών εκκρεμοτήτων που θα διευκρινίζουν με σαφήνεια το πλαίσιο ανάπτυξης στο σύνολο της χώρας.
- Παρά το γεγονός ότι βραχυπρόθεσμα δεν αναμένονται άμεσες επιπτώσεις, πιθανές αρνητικές εξελίξεις στην παγκόσμια οικονομία ενδέχεται να έχουν έμμεσο αντίκτυπο στην εγχώρια αγορά ακινήτων.
- Παράλληλα, μια περαιτέρω άνοδος των τιμών των κατοικιών αναμένεται να οδηγήσει σε κόπωση της εγχώριας ζήτησης στις περιοχές εκείνες όπου οι αξίες υπερβαίνουν τα επίπεδα προσιτότητας για τα νοικοκυριά και όπου τα ακίνητα προς πώληση δεν ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των υποψήφιων αγοραστών.
- Προγράμματα ενίσχυσης των νοικοκυριών μέσω της επιδότησης δανείων ή μισθωμάτων, αν και είναι κοινωνικά προς τη σωστή κατεύθυνση, αυξάνουν περαιτέρω την ήδη υπερβάλλουσα ζήτηση και εφόσον δεν συνδυαστούν με δραστικές πρωτοβουλίες τόνωσης της προσφοράς ακινήτων, δεν μπορούν να δώσουν βιώσιμη λύση στο συνεχώς αυξανόμενο στεγαστικό ζήτημα της χώρας. Για την αποτελεσματική αντιμετώπιση του προβλήματος, απαιτείται ευρύτερος εθνικός στρατηγικός σχεδιασμός, που θα αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στην ενίσχυση της οικονομικής δραστηριότητας στην περιφέρεια και στην αποσυμφόρηση των μητροπολιτικών κέντρων, οδηγώντας σε μια ισόρροπη διασπορά της ζήτησης ακινήτων στο σύνολο της επικράτειας.