Σαν σήμερα 11 Δεκεμβρίου: Ο αινιγματικός θάνατος του Σαμ Κουκ

Σαν σήμερα, 1964, ο Σαμ Κουκ, ο άνθρωπος που έδωσε στην soul μουσική την πιο ζεστή και αναγνωρίσιμη φωνή της, βρίσκεται νεκρός σε μοτέλ του Λος Άντζελες. Ήταν μόλις 33 ετών. Η είδηση σοκάρει τις ΗΠΑ· όχι μόνο γιατί ο Κουκ ήταν ένας από τους πιο αγαπημένους καλλιτέχνες της εποχής, αλλά επειδή ο θάνατός του βυθίζεται αμέσως σε σκιές, αντιφάσεις και ερωτηματικά, που παραμένουν άλυτα έξι δεκαετίες μετά.

Γιος πάστορα, γεννημένος το 1931, ο Σαμ Κουκ ξεκίνησε από τη gospel σκηνή και εξελίχθηκε σε έναν από τους πιο επιδραστικούς καλλιτέχνες της soul. Με τραγούδια όπως «You Send Me», «Chain Gang», «Twistin’ the Night Away», «What A Wonderful World», «Cupid» και φυσικά το εμβληματικό «A Change Is Gonna Come», που έμελλε να γίνει ύμνος του Κινήματος Πολιτικών Δικαιωμάτων, ο Κουκ δεν ήταν μόνο ερμηνευτής αλλά και δημιουργός. Έγραφε ο ίδιος τις επιτυχίες του – μια σπάνια πρακτική για pop σταρ της εποχής.

Στα τέλη του 1964, η καριέρα του βρισκόταν σε νέα τροχιά. Μετά την επιτυχία του «Live at the Copa» και με ένα ευρύ κοινό που ξεπερνούσε τα σύνορα της R&B, ο Κουκ ετοιμαζόταν για ακόμη μεγαλύτερα πράγματα.

Οι τελευταίες ώρες

Το βράδυ της 10ης Δεκεμβρίου 1964, ο Κουκ δειπνεί στο εστιατόριο Martoni’s με τον παραγωγό Άλ Σμιτ και τη σύζυγο του. Κέφια, ποτά και μια ατμόσφαιρα επιτυχίας πλαισιώνουν τη βραδιά. Κάποια στιγμή γνωρίζει μια 22χρονη γυναίκα, την Ελίσα Μπόιερ, με την οποία αργότερα φεύγουν με το κόκκινο Ferrari του.

Σύμφωνα με την κατάθεση της Μπόιερ, ο Κουκ δεν την άφησε να επιστρέψει σπίτι και την οδήγησε στο Hacienda Motel. Εκείνη υποστήριξε πως προσπάθησε να την κακοποιήσει, πως ξέφυγε ημίγυμνη και έτρεξε να ζητήσει βοήθεια. Λίγα λεπτά αργότερα, ο πανικόβλητος Κουκ εμφανίστηκε στην υποδοχή του μοτέλ, χτυπώντας την πόρτα και απαιτώντας: «Where is the girl?».

Η διευθύντρια, Μπέρθα Φράνκλιν, ισχυρίστηκε ότι φοβήθηκε για τη ζωή της και τον πυροβόλησε τρεις φορές. Ο Κουκ σωριάστηκε στο πάτωμα, λέγοντας τα τελευταία του λόγια: «Lady, you shot me».

Όσα δεν εξηγούνται

Η αστυνομία κατέληξε γρήγορα: «δικαιολογημένη ανθρωποκτονία». Η Μπόιερ κατέθεσε πως είχε απαχθεί· η Φράνκλιν πως απλώς αμύνθηκε. Τυπικά, η υπόθεση έκλεισε μέσα σε λίγες ημέρες.

Όμως σχεδόν τίποτα στην ιστορία δεν ταίριαζε.

• Η Μπόιερ θα συλληφθεί έναν μήνα αργότερα για πορνεία· το μοτέλ είχε φήμη χώρου δραστηριότητας εκδιδόμενων γυναικών.
• Δεν εξηγείται γιατί ο Κουκ θα καταχωρούσε το όνομά του κανονικά στη ρεσεψιόν αν σκόπευε να διαπράξει έγκλημα.
• Δεν εξηγείται γιατί η Μπόιερ δεν έφυγε όταν εκείνος έμεινε μόνος στο αυτοκίνητο.
• Δεν εξηγείται γιατί τα μετρητά που επιδείκνυε ο Κουκ στο εστιατόριο εξαφανίστηκαν.
• Η Φράνκλιν είχε ποινικό παρελθόν· αργότερα θα μηνύσει την οικογένεια του Κουκ, χωρίς επιτυχία.

Από τότε, θεωρίες συνωμοσίας πολλαπλασιάζονται: ληστεία, παγίδα, ερωτική ζήλια, ρατσιστική στοχοποίηση, ακόμη και πιθανή εμπλοκή της συζύγου του, Μπάρμπαρα, η οποία δύο μήνες αργότερα παντρεύτηκε τον φίλο και συνεργάτη του, Μπόμπι Γουόμακ.

Κανένα στοιχείο δεν επιβεβαιώθηκε ποτέ.

Παρά το σκάνδαλο, ο κόσμος δεν γύρισε την πλάτη στον Κουκ. Περισσότεροι από 200.000 άνθρωποι αποχαιρέτησαν τη φωνή της soul στο Λος Άντζελες και στο Σικάγο. Οι μουσικοί της εποχής μιλούσαν για έναν πρωτοπόρο που άνοιξε τον δρόμο για καλλιτέχνες όπως ο Ότις Ρέντινγκ και ο Μάρβιν Γκέι.

Ο θάνατος του Σαμ Κουκ παραμένει ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα και ανεξιχνίαστα επεισόδια στην ιστορία της αμερικανικής μουσικής.

Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο

969: Ο Βυζαντινός αυτοκράτορας Νικηφόρος Β΄ Φωκάς δολοφονείται νύχτα στο παλάτι από συνωμοσία που οργανώνει η σύζυγός του Θεοφανώ μαζί με τον εραστή της και μετέπειτα αυτοκράτορα Ιωάννη Α΄ Τσιμισκή. Ο σκληρός, ασκητικός στρατηγός που είχε δοξαστεί για τις νίκες του κατά των Αράβων πέφτει θύμα αυλικής ίντριγκας, και η δολοφονία του ανοίγει έναν νέο κύκλο εξουσιαστικών συγκρούσεων στην Κωνσταντινούπολη.

1688: Στο αποκορύφωμα της Ένδοξης Επανάστασης, ο βασιλιάς Ιάκωβος Β’ αποπειράται να διαφύγει στη Γαλλία και, σύμφωνα με τις πηγές, πετάει τη Μεγάλη Σφραγίδα του Βασιλείου στον Τάμεση σε μια ύστατη προσπάθεια να εμποδίσει τη νομιμοποίηση των αντιπάλων του.

1792: Η Συμβατική Εθνοσυνέλευση οδηγεί τον Λουδοβίκο ΙΣΤ’ της Γαλλίας σε δίκη για προδοσία· μια διαδικασία που θα καταλήξει στην εκτέλεσή του και θα επιταχύνει τη Ριζοσπαστική Φάση της Γαλλικής Επανάστασης.

1844: Ο οδοντίατρος Χόρας Γουέλς πραγματοποιεί την πρώτη εξαγωγή δοντιού χωρίς πόνο, χρησιμοποιώντας νιτρώδες οξείδιο, το «αέριο του γέλιου». Η επιτυχία του θεωρείται η απαρχή της αναισθησίας και μία από τις σημαντικότερες στιγμές στην ιστορία της ιατρικής.

1866: Η ομάδα Dial Square FC από το Γούλιτς δίνει τον πρώτο της αγώνα και συντρίβει με 6-0 τους Eastern Wanderers. Λίγα χρόνια αργότερα θα εξελιχθεί στη διεθνώς γνωστή Άρσεναλ FC, θεμελιώνοντας την ιστορία ενός από τους σημαντικότερους ποδοσφαιρικούς συλλόγους.

1936: Ο βασιλιάς Εδουάρδος Η’ τερματίζει τη συνταγματική κρίση στη Βρετανία ανακοινώνοντας την παραίτησή του, προκειμένου να παντρευτεί τη Γουόλις Σίμπσον. Είναι η πρώτη παραίτηση μονάρχη για λόγους προσωπικής ζωής στη νεότερη βρετανική ιστορία.

1941: Η Γερμανία και η Ιταλία κηρύσσουν πόλεμο στις ΗΠΑ, στον απόηχο της επίθεσης στο Περλ Χάρμπορ. Η Ουάσιγκτον απαντά κηρύσσοντας πόλεμο στις δύο χώρες, ενώ την ίδια ημέρα η Ιαπωνία εισβάλλει στη Βιρμανία, διευρύνοντας το θέατρο επιχειρήσεων του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου.

1946: Ιδρύεται η UNICEF από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ με στόχο την παροχή επείγουσας βοήθειας στα παιδιά της Ευρώπης, της Μέσης Ανατολής και της Κίνας μετά τον πόλεμο. Το έργο της θα τιμηθεί το 1965 με το Νόμπελ Ειρήνης. Η ονομασία της προέρχεται από τα αρχικά United Nations International Children’s Emergency Fund.

1955: Στα Σπήλια της Κύπρου, ομάδα ανταρτών της ΕΟΚΑ υπό τον Γεώργιο Γρίβα συγκρούεται με δύο αγγλικά τάγματα. Με τέχνασμα των Κυπρίων, οι Βρετανοί πυροβολούν ο ένας τον άλλο, αφήνοντας περίπου 50 νεκρούς· κανένας αγωνιστής δεν τραυματίζεται. Η μάχη μένει θρυλική στη μνήμη του αγώνα της ΕΟΚΑ.

1964: Ο Ερνέστο Τσε Γκεβάρα απευθύνεται στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη, καταγγέλλοντας τον ιμπεριαλισμό και υπερασπιζόμενος τη θέση της Κούβας σε ένα από τα πιο ιστορικά του διεθνή διαγγέλματα.

1968: Στο Λονδίνο πραγματοποιείται το «Rock and Roll Circus» των Rolling Stones με τη συμμετοχή των The Who, Jethro Tull και Γιόκο Όνο. Η συναυλία μαγνητοσκοπείται και θα κυκλοφορήσει πολλές δεκαετίες αργότερα.

1972: Το «Apollo 17» γίνεται η έκτη και τελευταία αποστολή του προγράμματος Απόλλων που προσεδαφίζεται στη Σελήνη. Είναι η πρώτη αποστολή με επιστήμονα στη σεληνιακή επιφάνεια και η τελευταία φορά που άνθρωπος έχει βρεθεί στο φεγγάρι.

1990: Καθιερώνεται για πρώτη φορά στην Ελληνική Βουλή η ώρα του πρωθυπουργού, ένας νέος θεσμός τακτικού κοινοβουλευτικού ελέγχου, κατά τον οποίο ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης απαντά σε επίκαιρες ερωτήσεις των πολιτικών αρχηγών. Στην πρεμιέρα του θεσμού, ο Μητσοτάκης απαντά στον Χαρίλαο Φλωράκη για το ζήτημα των γερμανικών αποζημιώσεων, σηματοδοτώντας μια πιο άμεση και θεσμικά οργανωμένη αντιπαράθεση εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας μέσα στο Κοινοβούλιο.

1999: Στη διάσκεψη κορυφής στο Ελσίνκι, η Ε.Ε. αποφασίζει την προσέγγιση με την Τουρκία, αποσυνδέει το Κυπριακό από την ένταξη της Κύπρου και καλεί την Άγκυρα να εκδημοκρατιστεί και να παραπέμψει τις διαφορές με την Ελλάδα στο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης.

2001: Η Κίνα γίνεται δεκτή στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου μετά από 15 χρόνια διαπραγματεύσεων, γεγονός που μεταμορφώνει την παγκόσμια οικονομία και εκτοξεύει τον ρόλο της χώρας στο διεθνές εμπόριο.

Γεννήσεις

1843 – Ρόμπερτ Κοχ (Robert Koch), Γερμανός ιατρός και θεμελιωτής της βακτηριολογίας, μία από τις κομβικές μορφές στην ιστορία της ιατρικής επιστήμης. Ανακάλυψε το βακτήριο της φυματίωσης και αργότερα εκείνο της χολέρας, θέτοντας τις βάσεις για την κατανόηση των μολυσματικών νόσων. Βραβεύτηκε με το Νόμπελ Ιατρικής το 1905, ενώ οι μέθοδοι και τα κριτήριά του καθόρισαν τη σύγχρονη μικροβιολογία.

1922 – Γρηγόρης Μπιθικώτσης, Έλληνας τραγουδιστής και μία από τις κορυφαίες φωνές του λαϊκού και έντεχνου τραγουδιού. Με το δωρικό του ύφος και την ανεπιτήδευτη ερμηνεία, συνεργάστηκε με συνθέτες όπως ο Μίκης Θεοδωράκης και ο Μάνος Χατζιδάκις, χαρίζοντας αθάνατα τραγούδια που διαμόρφωσαν την ελληνική μουσική ταυτότητα. Η παρουσία του υπήρξε καταλυτική στη μετάβαση του λαϊκού σε πιο λόγιες μορφές έκφρασης.

1950 – Χριστίνα Ωνάση, Ελληνίδα επιχειρηματίας και κληρονόμος της πιο εμβληματικής ναυτιλιακής δυναστείας του 20ού αιώνα. Κόρη του Αριστοτέλη Ωνάση, βρέθηκε από νεαρή ηλικία στο επίκεντρο του διεθνούς ενδιαφέροντος, διαχειριζόμενη μια από τις μεγαλύτερες περιουσίες της εποχής. Η ζωή της συνδυάστηκε με κοσμοπολίτικη λάμψη αλλά και προσωπικές δοκιμασίες, ενώ το πρόωρο τέλος της ενίσχυσε τον μύθο γύρω από την οικογένεια Ωνάση.

Θάνατοι

969 – Νικηφόρος Β΄ Φωκάς, Βυζαντινός αυτοκράτορας και ένας από τους σημαντικότερους στρατηλάτες της Μακεδονικής δυναστείας. Με τις εκστρατείες του στη Συρία και την Κρήτη επέκτεινε εντυπωσιακά τα σύνορα της αυτοκρατορίας, αποκαθιστώντας το βυζαντινό κύρος στην Ανατολή. Γνωστός για την ασκητική του ζωή και τις στρατιωτικές καινοτομίες, επιδίωξε οικονομικές και αμυντικές μεταρρυθμίσεις, όμως η αυστηρή πολιτική του προκάλεσε αντιδράσεις που οδήγησαν στη δολοφονία του.

1964 – Σαμ Κουκ (Sam Cooke), Αμερικανός τραγουδιστής και θεμελιωτής της soul μουσικής, μία από τις πιο καθοριστικές φωνές της αμερικανικής κουλτούρας. Με το εκφραστικό του ύφος και επιτυχίες όπως «A Change Is Gonna Come» και «You Send Me», άνοιξε τον δρόμο για μια νέα εποχή στη μαύρη μουσική. Ο τραγικός θάνατός του σε μοτέλ του Λος Άντζελες υπό αδιευκρίνιστες συνθήκες προκάλεσε έντονο δημόσιο διάλογο και γέννησε θεωρίες συνωμοσίας.

Εορτολόγιο

Εθνικές Γιορτές – Επέτειοι

Παγκόσμια Ημέρα Βουνού