Το άρθρο αναφέρεται σε μικρά αλλά σημαντικά γεγονότα που συνέβησαν κατά τη διάρκεια της Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης (ΔΕΘ) από το 1936 έως το 1940, τα οποία δεν έλαβαν ευρεία δημοσιότητα αλλά συνέβαλαν στη διαμόρφωση της ιστορίας της έκθεσης.
Από την παρουσίαση των πρώτων μασκών προστασίας χημικού πολέμου το 1936 έως και την μεταφορά του προσωπικού της ΔΕΘ σε άλλες υπηρεσίες κατά τη δεκαετία του 1940, η έκθεση αποτέλεσε πλατφόρμα για καινοτομίες και κοινωνικές δράσεις.
Η σειρά «Αξιοσημείωτα της ΔΕΘ» επιχειρεί να ρίξει φως σε αυτές τις αφανείς αλλά ουσιαστικές στιγμές, αποκαλύπτοντας την ανθρώπινη πλευρά της έκθεσης μέσα από γεγονότα που δεν διεκδίκησαν τα φώτα της δημοσιότητας αλλά έγραψαν τη δική τους ιστορία.
Διαβάστε αναλυτικά
Υπάρχουν στιγμές που η ιστορία δεν γράφεται με μεγάλα γράμματα. Χωράει σε μια φράση, σε μια εικόνα, σε μια απρόσμενη λεπτομέρεια που περνά σχεδόν απαρατήρητη και όμως μένει για πάντα. Στα 100 χρόνια ζωής της ΔΕΘ – HELEXPO, πίσω από τα επίσημα εγκαίνια και τις μεγάλες στιγμές, κρύβεται ένας παράλληλος κόσμος μικρών ιστοριών που ζωντανεύουν την εποχή τους και δίνουν στην Έκθεση τον πιο ανθρώπινο, ζεστό της χαρακτήρα. Η σειρά «Αξιοσημείωτα της ΔΕΘ» είναι μια περιήγηση σε αυτόν τον κόσμο. Μια ματιά στις σελίδες που συνήθως μένουν αθέατες, εκεί όπου η αφήγηση ξεφεύγει από τα επίσημα δελτία τύπου και παίρνει τον ρυθμό της καθημερινότητας, της έκπληξης, της ανατροπής. Κάθε άρθρο είναι ένα μικρό παράθυρο σε μια στιγμή που, αν και δεν διεκδίκησε απαραίτητα τα φώτα της δημοσιότητας, φώτισε με τον δικό της τρόπο τη μακρά πορεία της Έκθεσης.
11η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 6 – 27 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1936
- Το βασιλικό κτήμα Τατοΐου ήταν το κεντρικό έκθεμα του περιπτέρου εθνικής παραγωγής.
- Στην έκθεση παρουσιάστηκαν οι πρώτες μάσκες προστασίας σε περίπτωση χημικού πολέμου.
12η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 5 – 26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ 1937
- Οι κυρίες της Φιλόπτωχου Αδελφότητος Κυριών προσέφεραν στον βασιλέα Γεώργιο Β’ ως αναμνηστικό από την επίσκεψη στο περίπτερό τους ένα χειροποίητο τραπεζομάντιλο.
- Η επιδείξη που έκοβε την ανάσα των επισκεπτών της 12ης ΔΕΘ ήταν αυτή του “φλεγόμενου αερόστατου”.
- Στις 19 Σεπτεμβρίου προκηρύχτηκε πανελλήνιος αρχιτεκτονικός διαγωνισμός για την εκπόνηση σχεδίου των νέων μόνιμων εγκαταστάσεων της ΔΕΘ.
13η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 11 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ – 21 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1938
- Τον Μάρτιο του 1938 κατατέθηκαν επτά μελέτες για τις νέες εγκαταστάσεις της ΔΕΘ και βραβεύτηκαν οι τρεις από αυτές. Πρώτη ήταν αυτή που κατατέθηκε με το ψευδώνυμο “Πλούτος”, η οποία και απέσπασε χρηματικό βραβείο 200.000 δρχ. Σημειώνουμε ότι καμία από τις παραπάνω μελέτες δεν εφαρμόστηκε. Η ΔΕΘ αποφάσισε να εγκαταστήσει στους χώρους της αρχιτεκτονικό εργαστήρι για την εκπόνηση νέων σχεδίων.
- Η αρχιτεκτονική μελέτη για τις νέες εγκαταστάσεις της ΔΕΘ που απέσπασε το τρίτο βραβείο και χρηματικό έπαθλο 50.000 δρχ. είχε το ψευδώνυμο “4η Αυγούστου”.
- Το μεγάλο θέαμα της 13ης ΔΕΘ ήταν ο “άνθρωπος κανόνι”.
14η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 24 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ – 15 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1939
- Η 14η ΔΕΘ ήταν η τελευταία που πραγματοποιήθηκε στο Πεδίον του Άρεως
15η ΔΙΕΘΝΗΣ ΕΚΘΕΣΗ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ 22 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ – 22 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1940
- Το προσωπικό της ΔΕΘ την δεκαετία 1940 – 1950 είχε αποσπαστεί κυρίως στον Ερυθρό Σταυρό και σε άλλες κρατικές υπηρεσίες.
- Η ΔΕΘ ως φορέας από το 1940 μέχρι και το 1949 λειτουργούσε υποτυπωδώς σε γραφεία επί της οδού Αγίας Σοφίας λόγω της έλλειψης ασφάλειας στην περιοχή της έκθεσης.
Το κείμενο βασίζεται στο ιστορικό λεύκωμα της ΔΕΘ – HELEXPO Α.Ε. Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης (3η έκδοση, 2018) του Δρς Κυριάκου Α. Ποζρικίδη, από όπου προέρχονται τα στοιχεία και οι πληροφορίες.
Συνοπτικά
- Η ΔΕΘ από το 1936 έως το 1940 φιλοξένησε σημαντικά αλλά λιγότερο γνωστά γεγονότα που διαμόρφωσαν την ιστορία της.
- Κατά τη διάρκεια της 11ης ΔΕΘ παρουσιάστηκαν οι πρώτες μάσκες προστασίας χημικού πολέμου.
- Η 14η ΔΕΘ ήταν η τελευταία που διοργανώθηκε στο Πεδίον του Άρεως πριν από τις αλλαγές της δεκαετίας του 1940.
- Το προσωπικό της ΔΕΘ μεταφέρθηκε σε άλλες υπηρεσίες λόγω των συνθηκών που επικρατούσαν κατά τη διάρκεια του πολέμου.