Το άρθρο αναλύει τους λόγους για τους οποίους ο εμβολιασμός δεν θεωρείται λύση για την επιζωοτία της ευλογιάς των αιγοπροβάτων στην Ελλάδα, παρά την καταστροφή που έχει προκαλέσει με το θάνατο περίπου 200.000 ζώων. Ειδικοί υποστηρίζουν ότι ο εμβολιασμός θα μπορούσε να έχει αρνητικές συνέπειες στις εξαγωγές και στην αγροτική οικονομία, καθώς θα μπορούσε να επηρεάσει το "ελεύθερο καθεστώς" της χώρας από ευλογιά, με μακροχρόνιες επιπτώσεις.
Τα διαθέσιμα εμβόλια δεν είναι ιχνηθετικά και δεν μπορούν να διαχωρίσουν τα εμβολιασμένα από τα νοσούντα ζώα, ενώ η εμπειρία άλλων χωρών, όπως η Τουρκία, δείχνει ότι ο εμβολιασμός δεν εξάλειψε το πρόβλημα. Επιπλέον, τονίζεται ότι καμία χώρα της ΕΕ δεν έχει επιλέξει τον εμβολιασμό ως λύση λόγω αμφιβολιών για την αποδοτικότητά του.
Διαβάστε αναλυτικά
Με περίπου 200.000 αιγοπρόβατα να έχουν θανατωθεί από την ευλογιά και την ελληνική κτηνοτροφία να αντιμετωπίζει μια μεγάλη κρίση εδώ και έναν χρόνο, δεν είναι λίγοι εκείνοι που έθεσαν στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστα Τσιάρα, το ενδεχόμενο του εμβολιασμού ως λύση για την αντιμετώπιση της επιζωοτίας.
Ωστόσο, οι απόψεις για το αν ο εμβολιασμός αποτελεί λύση ή όχι θα μπορούσε να πει κανείς ότι διίστανται.
Σύμφωνα με ειδικούς, η πλάστιγγα κλίνει σαφώς υπέρ του μη εμβολιασμού, αφού, όπως υπογραμμίζουν, οι κίνδυνοι που απορρέουν για το σύνολο της αιγοπροβατοτροφίας της χώρας και των εξαγωγών κτηνοτροφικών προϊόντων είναι πολύ πιο σημαντικοί από οποιονδήποτε άλλον κίνδυνο.
Κατ’ αρχάς, όπως επισημαίνουν, αν κανείς σταθεί στα επίσημα στοιχεία, τα 200.000 αιγοπρόβατα που έχουν θανατωθεί αποτελούν περίπου το 2% του πληθυσμού που διαθέτει η χώρα, γεγονός το οποίο και αριθμητικά δεν θα δικαιολογούσε τη λήψη μιας τέτοιας απόφασης.
Υπάρχουν όμως μια σειρά από επιχειρήματα, που παραθέτουν τόσο εκπρόσωποι της επιστημονικής κοινότητας όσο και τεχνοκράτες συνεργάτες του ΥΠΑΑΤ, τα οποία είναι καταλυτικά υπέρ της άποψης του μη εμβολιασμού.
Με βάση λοιπόν την άποψη επιστημόνων, μελών της ακαδημαϊκής κοινότητας, στελεχών της κτηνιατρικής υπηρεσίας του ΥπΑΑΤ και έμπειρων τεχνοκρατών γύρω από τον αγροδιατροφικό τομέα, ο εμβολιασμός δεν μπορεί να επιλεγεί ως μέρος της στρατηγικής αντιμετώπισης της επιζωοτίας της ευλογιάς για τους εξής λόγους:
«1. Θα υπάρξουν αρνητικές συνέπειες στη διατήρηση του “ελεύθερου καθεστώτος” της χώρας, με μεγάλο αντίκτυπο στις εξαγωγές.
- Θα υπάρξουν περιορισμοί στις εξαγωγές για τα προϊόντα των προβάτων (π.χ., ζωντανά ζώα, κρέας, φέτα, γάλα, μαλλί), κυρίως από τρίτες χώρες, οι οποίες δεν επιτρέπουν την εισαγωγή προϊόντων από χώρες με εστίες ευλογιάς και δεν αποδέχονται την αρχή της περιφερειοποίησης. Υπενθυμίζεται ότι η Σερβία έχει απαγορεύσει εδώ και έναν χρόνο την εισαγωγή αιγοπροβάτων και των παραγόμενων από αυτά προϊόντα από την Ελλάδα.
- Η απώλεια του καθεστώτος της χώρας ως απαλλαγμένης από ευλογιά δεν είναι προσωρινή και για την επαναφορά του απαιτείται μεγάλο χρονικό διάστημα (8-10 έτη).
- Τα διαθέσιμα εμβόλια για την ευλογιά δεν είναι ιχνηθετικά και, ως εκ τούτου, δεν είναι δυνατή η διαφοροποίηση των ζώων που έχουν νοσήσει από αυτά που έχουν εμβολιαστεί.
- Ο εμβολιασμός δεν αναιρεί όλα τα υπόλοιπα μέτρα που λαμβάνονται και τα οποία θα πρέπει να συνεχίσουν να εφαρμόζονται για την εκρίζωση του νοσήματος (θανατώσεις, υγειονομική ταφή ζώων, καθαρισμοί-απολυμάνσεις, συστηματική επιτήρηση στις Ζώνες Προστασίας και Επιτήρησης, δειγματοληψίες και εργαστηριακές εξετάσεις, περιορισμοί στην κίνηση των ζώων κλπ). Με δεδομένο δε ότι δεν μπορεί να ανιχνευθεί αν ο ιός προέρχεται από εμβόλιο ή από άλλα αίτια, μπορεί να φανταστεί κανείς τι επιπτώσεις θα υπάρξουν για την ελληνική αιγοπροβατοτροφία.
- Προκειμένου να θεωρηθεί επιτυχής ο εμβολιασμός, θα πρέπει να εμβολιαστεί τουλάχιστον το 75% του πληθυσμού αιγοπροβάτων που έχει επιλεγεί για εμβολιασμό, το οποίο θα απαιτήσει επιπλέον ανθρώπινους πόρους.
- Τρίτες χώρες στις οποίες έχει επιλεγεί ο εμβολιασμός, δεν έχουν απαλλαγεί από την ευλογιά (π.χ. Τουρκία)».
Μάλιστα, σημειώνουν ότι η ευλογιά στην Τουρκία υπάρχει για περισσότερα από 10 χρόνια, «έχοντας επηρεάσει καθοριστικά την αγροτική οικονομία της και ιδιαίτερα την κτηνοτροφία».
Επίσης, τονίζουν ότι σε καμία χώρα μέλος της ΕΕ δεν έχει επιλεγεί ως λύση ο εμβολιασμός, με το επιχείρημα ότι η αποδοτικότητα του εμβολίου δεν είναι δεδομένη. «Γιατί λοιπόν η χώρα μας θα πρέπει να γίνει το πειραματόζωο της ΕΕ;» αναρωτιόταν υψηλόβαθμο στέλεχος του ΥΠΑΑΤ σε συζήτηση που είχαμε μαζί του.
Συνοπτικά
- Ο εμβολιασμός κατά της ευλογιάς των αιγοπροβάτων ενδέχεται να έχει αρνητικές συνέπειες για τις εξαγωγές και την αγροτική οικονομία της Ελλάδας.
- Τα διαθέσιμα εμβόλια δεν είναι ιχνηθετικά, καθιστώντας δύσκολη τη διαφοροποίηση εμβολιασμένων από νοσούντα ζώα.
- Η εμπειρία άλλων χωρών, όπως η Τουρκία, δείχνει ότι ο εμβολιασμός δεν έχει εξαλείψει το πρόβλημα της ευλογιάς.
- Καμία χώρα της ΕΕ δεν έχει επιλέξει τον εμβολιασμό ως λύση, λόγω αμφιβολιών για την αποδοτικότητά του.