Ένα σοβαρό περιστατικό στο αγρόκτημα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ ανέδειξε τις επιπτώσεις της ανθρώπινης παρέμβασης στο οικοσύστημα, καθώς μια αδέσποτη γάτα εξάλειψε σχεδόν ολόκληρη την αποικία ενός απειλούμενου είδους λαγόγυρου.
Το γεγονός αυτό υπογραμμίζει την ανάγκη για συντονισμένη διαχείριση των αδέσποτων ζώων, καθώς και για ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του κοινού σχετικά με τις επιπτώσεις της εγκατάλειψης κατοικίδιων.
Ειδικοί τονίζουν τη σημασία της στείρωσης, της υιοθεσίας και της απομάκρυνσης αδέσποτων από ευαίσθητα οικοσυστήματα, ενώ παράλληλα επισημαίνουν ότι η ευθύνη δεν ανήκει στα ζώα, αλλά στους ανθρώπους που επιτρέπουν την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή και εγκατάλειψη των κατοικίδιων.
Διαβάστε αναλυτικά
Ένα ανησυχητικό περιστατικό στο αγρόκτημα της Γεωπονικής Σχολής του ΑΠΘ φέρνει ξανά στο προσκήνιο τις επιπτώσεις που μπορεί να έχει η ανθρώπινη παρέμβαση στο οικοσύστημα. Μία αδέσποτη γάτα εξολόθρευσε σχεδόν ολόκληρη την αποικία ενός απειλούμενου είδους λαγόγυρου -περίπου 20 ζώα- που φιλοξενούνταν στην περιοχή, αναδεικνύοντας την ανάγκη για άμεση και συντονισμένη διαχείριση του ζητήματος των αδέσποτων ζώων.
Όπως εξηγεί η μεταδιδάκτορας στο τμήμα Βιολογίας ΑΠΘ Λήδα Ράμμου, η οποία ερευνά τον πληθυσμό του λαγόγυρου στην Ελλάδα, η αποικία του λαγόγυρου στο αγρόκτημα ήταν αρκετά πυκνή και εύρωστη. «Η πυκνότητα σχετίζεται με την έκταση όπου ζούσαν. Το Αγρόκτημα είναι 4 στρέμματα και σε καταγραφή που έγινε το διάστημα 2021-22, βρέθηκαν περίπου 20 ζώα, αριθμός που αυξομειώνεται ανάλογα με τις γεννήσεις. Ωστόσο, το 2023 εμφανίστηκε μία γάτα και μέσα σε δύο χρόνια, έσβησε η αποικία», λέει η Λήδα Ράμμου. Η ερευνήτρια διευκρινίζει ότι αν και στο χώρο έχει και άλλες γάτες, η συγκεκριμένη, που ήταν θηλυκή, εξειδικεύτηκε ώστε να θηρεύει λαγόγυρους και κυρίως νεαρά άτομα τα οποία έτρωγε.
«Είχε γεννήσει κιόλας και προσπαθούσαμε να συνεννοηθούμε μήπως μπορούσαμε να την απομακρύνουμε γιατί δεν είναι κάτι απλό και μονόπλευρο. Είχε μωρά, δεν μπορούσαμε να τη διώξουμε γιατί ήταν άγρια και δεν πλησιαζόταν. Πρόκειται για πρόβλημα που είναι πολύ μεγαλύτερο απ’ ό,τι φαίνεται, γιατί αν την απομακρύναμε, θα πήγαινε ίσως ένα άλλο ζώο», λέει η Λήδα Ράμμου. Η ίδια τονίζει ότι δεν καταδικάζεται το ζώο για την ενέργειά του, αλλά πρόκειται για ένα πρόβλημα που απαιτεί διαχείριση με μακροπρόθεσμο πλάνο και τη συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων φορέων.
«Οφείλουμε να μην πετάμε τα κατοικίδιά μας μόνα τους στο έλεος της πόλης»
Θέση στο ζήτημα πήρε και ο Ηλίας Στραχίνης, βιολόγος, υποψήφιος διδάκτορας του τμήματος Βιολογίας ΑΠΘ, ο οποίος τόνισε ότι τα αδέσποτα ζώα υποφέρουν και τα ίδια από αρρώστιες, δρόμους, κακόβουλους ανθρώπους και ένα σωρό άλλους κινδύνους, και μαζί τους υποφέρει και η άγρια πανίδα.
«Οφείλουμε να μην πετάμε τα κατοικίδιά μας μόνα τους στο έλεος της πόλης και της φύσης, δημιουργώντας προβλήματα», τονίζει.
Όπως αναφέρει, οι αδέσποτες και μη περιορισμένες δεσποζόμενες γάτες, έχουν συμβάλλει στην εξαφάνιση τουλάχιστον 63 ειδών άγριας ζωής μέχρι σήμερα, και συνεχίζουν να ασκούν πίεση σε πολλές χιλιάδες άλλα. «Η γάτα είναι ένας οργανισμός που δεν ανήκει σε κανένα φυσικό οικοσύστημα, με καταγωγή από επιλεκτικές αναπαραγωγές και όχι από φυσική εξέλιξη. Οι φυλογενετικές μελέτες καταδεικνύουν με αδιάσειστα δεδομένα την καταγωγή και τη γενετική δομή της οικιακής γάτας. Οι αδέσποτες γάτες είναι μια σοβαρή ανθρωπογενής πίεση προς την άγρια πανίδα, μια πίεση για την οποία δεν πρέπει να εθελοτυφλούμε. Είναι ένα υπαρκτό πρόβλημα, που σε άλλες χώρες και ηπείρους έχει οδηγήσει μέχρι και σε εξαφάνιση ειδών, ενώ έχει αρχίσει να φαίνεται πλέον και στη χώρα μας».
«Η ευθύνη δεν ανήκει στη γάτα, αλλά σε εμάς τους ανθρώπους»
Ο Ηλίας Στραχίνης, προτείνοντας λύσεις επισημαίνει τη σημασία της ενημέρωσης, την υιοθεσία, τη στείρωση, τον περιορισμό κατ’ οίκον των γατών, αλλά και όλων των κατοικίδιων ζώων και, φυσικά, την άμεση σύλληψη και απομάκρυνση από ευαίσθητα σημεία, όπως στην περίπτωση του λαγόγυρου.
«Ναι, υπάρχουν και άλλες, πολύ σημαντικές ανθρωπογενείς πιέσεις, όπως η αλλαγή χρήσης γης και η ρύπανση, όμως αυτό δεν μειώνει σε σημασία την πίεση των αδέσποτων κατοικίδιων και εισβλητικών ειδών. Και για να προλάβω κάποιους, δεν δαιμονοποιούμε τη γάτα παραθέτοντας τα πραγματικά δεδομένα και το υπαρκτό, τεκμηριωμένο διεθνώς πρόβλημα. Η ευθύνη δεν ανήκει στη γάτα, αλλά σε εμάς τους ανθρώπους που επιτρέπουμε την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή και εγκατάλειψη. Δεν φταίει η γάτα, εμείς φταίμε. Με το να αναγνωρίσουμε το πρόβλημα πετυχαίνουμε πιο υπεύθυνους κηδεμόνες κατοικίδιων, καλύτερο νομοθετικό πλαίσιο, περισσότερα καταφύγια, περισσότερες στειρώσεις και υιοθεσίες, και περισσότερες διασώσεις άγριων ζώων», καταλήγει.
«Πρέπει να δοθούν οργανωμένα κονδύλια σε στειρώσεις»
Για την Εύη Καλαϊτζίδου, εθελόντρια της φιλοζωικής οργάνωσης «Νοιάζομαι», είναι επείγουσα ανάγκη να γίνονται συστηματικές στειρώσεις αδέσποτων γατιών, με συντονισμό των φορέων.
«Πρέπει να δοθούν οργανωμένα κονδύλια σε στειρώσεις γιατί υπάρχουν αστείρωτα ζώα που αυξάνονται και λιμοκτονούν και πέφτουν κάτω από αφυδάτωση. Η συγκεκριμένη γάτα θα μπορούσε να πιαστεί με ανάλογη παγίδα, τρόποι υπήρχαν, συνεννόηση χρειάζεται», επισημαίνει.
Συνοπτικά
- Μια αδέσποτη γάτα εξάλειψε σχεδόν ολόκληρη την αποικία ενός απειλούμενου είδους λαγόγυρου στο αγρόκτημα του ΑΠΘ, αναδεικνύοντας τις επιπτώσεις της ανθρώπινης παρέμβασης στο οικοσύστημα.
- Ειδικοί προτείνουν συντονισμένη διαχείριση των αδέσποτων ζώων, περιλαμβάνοντας στείρωση και υιοθεσία για την προστασία των ευαίσθητων ειδών.
- Η ευθύνη για την κατάσταση αυτή ανήκει στους ανθρώπους που εγκαταλείπουν τα κατοικίδια και επιτρέπουν την ανεξέλεγκτη αναπαραγωγή τους.
- Είναι απαραίτητο να δοθούν οργανωμένα κονδύλια για συστηματικές στειρώσεις αδέσποτων γατιών, ώστε να περιοριστεί η αύξησή τους και οι επιπτώσεις στην άγρια ζωή.