Το άρθρο περιγράφει τις ριζικές αλλαγές που υλοποιούνται στις ιατροδικαστικές υπηρεσίες της Ελλάδας, με την εισαγωγή τεχνητής νοημοσύνης και ψηφιακών εργαλείων για τη διενέργεια νεκροτομών. Μετά από σοβαρά προβλήματα, όπως καθυστερήσεις στις εκθέσεις που έφταναν μέχρι τρία χρόνια, το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχωρά σε μεταρρυθμίσεις που περιλαμβάνουν τη χρήση πληροφοριακού συστήματος με Τεχνητή Νοημοσύνη, το οποίο θα βοηθά τους ιατροδικαστές να συντάσσουν εκθέσεις γρηγορότερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια.
Παράλληλα, γίνονται πειθαρχικοί έλεγχοι και προσλήψεις νέων ιατροδικαστών, ενώ οργανώνονται οι υπηρεσίες σε δημόσια δομή με νέους κανόνες και πρωτόκολλα δεοντολογίας. Οι αλλαγές στοχεύουν στην ταχύτερη και αποτελεσματικότερη απονομή της δικαιοσύνης και αντιμετώπιση σοβαρών υποθέσεων.
Διαβάστε αναλυτικά
Με ένα tablet, περιγραφή με φωνητική λειτουργία και αυτόματη σύνταξη σχεδίου ιατροδικαστικής έκθεσης από ψηφιακό βοηθό, θα πραγματοποιούν πλέον τις νεκροτομές -νεκροψίες οι ιατροδικαστές στην Ελλάδα. Οι υποθέσεις Μουρτζούκου και Πισπιρίγκου και τα όσα διαπιστώθηκαν για την Ιατροδικαστική Υπηρεσία της Πάτρας οδήγησαν το Υπουργείο Δικαιοσύνης να λάβει δραστικά μέτρα για τη ριζική αναδιοργάνωση των ιατροδικαστικών υπηρεσιών.
Η καθυστέρηση στη σύνταξη των ιατροδικαστικών εκθέσεων έφθανε μέχρι και τα τρία χρόνια, γεγονός που οδηγούσε ακόμη και στην αθώωση κατηγορουμένων από τα δικαστήρια, ενώ η έλλειψη οποιουδήποτε κανόνα για το υποχρεωτικό περιεχόμενό τους και ο «μεσαίωνας» σε ό,τι αφορά τη χρήση της τεχνολογίας στο πλαίσιο των ιατροδικαστικών πράξεων (όλα γίνονται ακόμη με «χαρτί και μολύβι») δημιουργούσαν την εικόνα μιας υπηρεσίας υπό διάλυση.
Υπό τα δεδομένα αυτά, το αρμόδιο Υπουργείο έχει ξεκινήσει εδώ και δύο χρόνια μια εμβληματική μεταρρύθμιση, σύμφωνα με τα διεθνή πρότυπα και τις εξελίξεις της τεχνολογίας, παράλληλα με τους πειθαρχικούς ελέγχους σε ιατροδικαστές για σοβαρά πειθαρχικά αδικήματα (2024-2025) με την επιβολή πειθαρχικών ποινών. Υπενθυμιζεται ότι προ ημερών ανεστάλη η λειτουργία της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας Πατρών και μέχρι στιγμής 4 ιατροδικαστές βρίσκονται σε δυνητική αργία (οι 3 ασχολήθηκαν με υπόθεση Πισπιρίγκου), σε 3 έχει επιβληθεί πειθαρχική ποινή (παύση ενός έτους, πρόστιμο, επίπληξη) και για 2 εκκρεμεί πειθαρχική διαδικασία.
Ψηφιακές νεκροψίες και Τεχνητή Νοημοσύνη
Σε λίγους μήνες, οι Έλληνες Ιατροδικαστές θα έχουν στη διάθεσή τους ένα Πληροφοριακό Σύστημα που θα συνδυάζει προηγμένες τεχνολογίες ηλεκτρονικού υπολογιστή και Τεχνητής Νοημοσύνης. Ουσιαστικά θα έχουν ένα ψηφιακό βοηθό κατά τη διενέργεια των ιατροδικαστικών πράξεων, ο οποίος θα επιταχύνει σε μεγάλο βαθμό το έργο τους, προς όφελος της ταχείας και αποτελεσματικότερης απονομής της δικαιοσύνης.
Πρόκειται για μεγάλη καινοτομία, μοναδική παγκοσμίως, που θα υλοποιηθεί από το Πανεπιστήμιο Πειραιώς και θα έχει ολοκληρωθεί μέχρι το τέλος του 2025. Όπως μπορείτε να δείτε στο video, το Πληροφοριακό Σύστημα, εγκατεστημένο σε ένα tablet, θα είναι σε θέση να λαμβάνει εικόνες της σορού επί της οποίας επιχειρεί ο ιατροδικαστής. Παράλληλα, ο ιατροδικαστής, μέσω φωνητικής λειτουργίας θα προβαίνει σε προφορική περιγραφή των όσων ο ίδιος παρατηρεί αναφορικά με τη σορό.
Στη συνέχεια, το Πληροφοριακό Σύστημα, ανατρέχοντας σε βάσεις δεδομένων ιατροδικαστικών στοιχείων και εικόνων και με τη χρήση τεχνολογίας ΑΙ, θα προβαίνει σε επεξεργασία των εικόνων και των φωνητικών δεδομένων που έχει εισάγει ο ιατροδικαστής, καταλήγοντας στην αυτόματη σύνταξη σχεδίου ιατροδικαστικής έκθεσης.
Το Πληροφοριακό Σύστημα θα προβαίνει, δηλαδή, σε μια λογική σύνδεση των ευρημάτων ώστε να παρουσιάσει στον ιατροδικαστή μια εκτίμηση αναφορικά με την αιτία θανάτου, τα συμπεράσματα που προκύπτουν από τις εικόνες και τις περιγραφές που ο ίδιος έχει εισάγει στο σύστημα, δίνοντας στον ιατροδικαστή μια πρώτη εικόνα για την υπόθεση, η οποία στηρίζεται στα επιστημονικά δεδομένα της ιατροδικαστικής επιστήμης.
Μετά την αυτόματη σύνταξη του σχεδίου, ο ιατροδικαστής θα μπορεί να επεξεργαστεί το κείμενο της έκθεσης προκειμένου ο ίδιος να προβεί σε συμπληρώσεις ή και αλλαγές εφόσον κατά την αιτιολογημένη επιστημονική κρίση του φρονεί πως το αρχικό συμπέρασμα του Πληροφοριακού Συστήματος δεν είναι εκείνο στο οποίο και ο ίδιος καταλήγει.
Με αυτόν τον τρόπο, μειώνεται κατακόρυφα ο κίνδυνος λανθασμένης εκτίμησης του ιατροδικαστή αλλά και ο χρόνος που απαιτείται για την ορθή, πλήρη και επιστημονικά τεκμηριωμένη σύνταξη της ιατροδικαστικής έκθεσης. Το Πληροφοριακό Σύστημα της Ιατροδικαστικής Υπηρεσίας του Κράτους αποτελεί ένα πολύτιμο και αναγκαίο εργαλείο που, μαζί με τη διοικητική αναδιοργάνωση, φέρνει μια «νέα εποχή» στην ιατροδικαστική διερεύνηση σοβαρών υποθέσεων, όπως ενδοοικογενειακής ή έμφυλης βίας, υποθέσεις με θύματα ανήλικα, αλλά και υποθέσεις βιασμού ή σεξουαλικής κακοποίησης, στην ταχύτερη σύνταξη των εκθέσεων, αλλά και στη διαφάνεια κάθε βήματος ώστε να μην υπάρχουν αμφισβητήσεις από τα διάδικα μέρη.
Τι αλλάζει στις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες
Εκτός από τους πειθαρχικούς ελέγχους που έχουν πραγματοποιηθεί ήδη, το Υπουργείο Δικαιοσύνης, εδώ και δύο χρόνια που έχει ξεκινήσει τη σχετική μεταρρύθμιση έχει προχωρήσει και στην πρόσληψη 32 ιατροδικαστών ενώ έχει αλλάξει και τον τρόπο πρόσληψης νεκροτόμων, χωρίς γραφειοκρατικά εμπόδια.
Παράλληλα, οργάνωσε τις Ιατροδικαστικές Υπηρεσίες της χώρας σε δομή Δημόσιας Υπηρεσίας, υπαγόμενες στη νεοσυσταθείσα Γενική Διεύθυνση Ιατροδικαστικής στο Υπουργείο Δικαιοσύνης.
Καθορίστηκε το ελάχιστο υποχρεωτικό περιεχόμενο για την ιατροδικαστική έκθεση και συστάθηκε Τριμελής Επιτροπή για την επαναξιολόγηση των ιατροδικαστικών εκθέσεων. Η Eπιτροπή αυτή μπορεί να επιλαμβάνεται μετά από εισαγγελική παραγγελία ή μετά από αιτήματα ατόμων σε περιπτώσεις που υπάρχουν εκτιμήσεις ότι κάτι δεν πάει καλά. Επίσης, καταρτίζεται Κώδικας Δεοντολογίας και Πρωτοκόλλων που σχετίζονται με την ιατροδικαστική.
Στον Πειραιά και την Πάτρα ιδρύθηκαν τοξικολογικά εργαστήρια και έχουν αναληφθεί πρωτοβουλίες για νέο νεκροτομείο στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη (2025), ενώ έχει υπάρξει μέριμνα τόσο για την ταφή δεκάδων αζήτητων σορών τουλάχιστον επί τριετία του νεκροτομείου Αθηνών στο κοιμητήριο Σχιστού όσο και για τις αζήτητες σορούς των λοιπών νεκροτομείων της χώρας.
Συνοπτικά
- Οι ιατροδικαστικές υπηρεσίες στην Ελλάδα αναμορφώνονται με την εισαγωγή τεχνητής νοημοσύνης και ψηφιακών εργαλείων για τη βελτίωση των νεκροτομών.
- Το Υπουργείο Δικαιοσύνης προχωρά σε μεταρρυθμίσεις για την ταχύτερη και πιο ακριβή σύνταξη ιατροδικαστικών εκθέσεων, μειώνοντας τις καθυστερήσεις.
- Η δημιουργία ενός πληροφοριακού συστήματος με φωνητική αναγνώριση θα επιταχύνει την επεξεργασία των δεδομένων και τη σύνταξη εκθέσεων.
- Οι αλλαγές περιλαμβάνουν πειθαρχικούς ελέγχους και προσλήψεις νέων ιατροδικαστών, αναβαθμίζοντας τη διαφάνεια και την αποτελεσματικότητα της υπηρεσίας.