Πάνω από 3.000 καταγγελίες για τις ελληνικές παραλίες – Ο «χάρτης» των παραβάσεων και τα πρόστιμα

Περισσότερες από 3.000 καταγγελίες για αυθαιρεσίες σε παραλίες της χώρας έχουν υποβληθεί στο υπουργείο Οικονομικών το δίμηνο Μαΐου – Ιουνίου. Συγκεκριμένα, τον Ιούνιο υποβλήθηκαν 2.667 ανώνυμες και επώνυμες καταγγελίες, ενώ τον Μάιο περίπου 300.

Από τις υποβληθείσες καταγγελίες, περισσότερες από τις μισές έχουν ήδη ελεγχθεί και οδηγήσει στις προβλεπόμενες ποινές – οι οποίες σε ορισμένες περιπτώσεις ξεπερνούν τις 60.000 ευρώ, σύμφωνα με την ΕΡΤ.

Ο «χάρτης» των παραβάσεων

Σύμφωνα με τον «χάρτη» του υπουργείου, οι περισσότερες παραβάσεις σημειώθηκαν σε παραλίες της Ανατολικής Αττικής και της Χαλκιδικής.

Συγκεκριμένα:

• Αιτωλοακαρνανία: 33
• Ανατολική Αττική: 396, εκ των οποίων οι 106 στην περιοχή του Σαρωνικού
• Άνδρος: 10
• Αργολίδα: 17
• Αρκαδία: 4
• Αχαΐα: 51
• Βοιωτία: 1
• Δυτική Αττική: 9
• Έβρος: 16
• Εύβοια: 72
• Ζάκυνθος: 50
• Ηλεία: 12
• Ηράκλειο Κρήτης: 45
• Θάσος: 84
• Θεσπρωτία: 17
• Θεσσαλονίκη: 65
• Θήρα: 21
• Ικαρία: 10
• Ιωάννινα: 5
• Καβάλα: 64
• Κάλυμνος: 35
• Κάρπαθος: 7
• Καστοριά: 3
• Κέα-Κύθνος: 7
• Κέρκυρα: 79
• Κεφαλλονιά: 17
• Κορινθία: 101, εκ των οποίων οι 52 στην περιοχή του Κιάτου
• Κως: 24
• Λακωνία: 9
• Λάρισα: 25
• Λασίθι: 15
• Λέσβος: 13
• Λευκάδα: 37
• Λήμνος: 8
• Μαγνησία: 189
• Μεσσηνία: 62
• Μήλος: 13
• Μύκονος: 33
• Νάξος: 20
• Νησιά Αργοσαρωνικού: 59
• Νότια Αττική: 29
• Ξάνθη: 3
• Πάρος: 35
• Πειραιάς: 4
• Πιερία: 39
• Πρέβεζα: 133
• Ρέθυμνο: 16
• Ροδόπη: 9
• Ρόδος: 164
• Σάμος: 12
• Σποράδες: 28
• Σύρος: 12
• Τήνος: 15
• Φθιώτιδα: 6
• Φωκίδα: 7

Μέχρι στιγμής, οι έλεγχοι γίνονται με συμβατικά μέσα, δηλαδή με κλιμάκια στο πεδίο που διενεργούν ελέγχους βάσει παραχωρητηρίων ώστε να διαπιστώσουν αν τηρούνται οι όροι. Ωστόσο, όπως σημειώνει η ΕΡΤ, καθώς προχωρά το καλοκαίρι και θα πυκνώνει η κίνηση στις παραλίες, θα επιστρατευτούν και drones για επόπτευση και αεροφωτογράφηση παραλιών.

Υπενθυμίζεται πως η παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης του κοινού στη θάλασσα, τον αιγιαλό και την παραλία επισύρει πρόστιμα από 2.000 ευρώ έως 60.000 ευρώ, ενώ η παρεμπόδιση του ελεγκτικού έργου οποιουδήποτε φορέα, 10.000 ευρώ. Για παράλειψη ανάρτησης της πινακίδας με τα στοιχεία της παραχώρησης «πέφτει» πρόστιμο 1.000 ευρώ.

Από το σύνολο των καταγγελιών, οι περισσότερες (1.568) αφορούν σε αυθαίρετη κάλυψη παραλίας, ενώ άλλες 441 σχετίζονται με την παρεμπόδιση της ελεύθερης πρόσβασης.

Όπως σημειώνουν αρμόδιες πηγές, η εφαρμογή MyCoast, που «τρέχει» το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, έχει γίνει πολύτιμο «εργαλείο» τόσο για τις ελεγκτικές υπηρεσίες, όσο και για τους πολίτες.

Σε κάθε περίπτωση, τα υψηλά ποσοστά παραβατικότητας του περσινού καλοκαιριού, όπως και οι ακραίες περιπτώσεις αυθαιρεσιών, μέχρι τώρα δεν επαναλαμβάνονται.

Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε για τα δικαιώματά σας

Τι προβλέπει το νομικό πλαίσιο αξιοποίησης της δημόσιας περιουσίας σε παραθαλάσσιες περιοχές ώστε να απολαμβάνουμε τις παραλίες με ασφάλεια, υπενθύμιζε πρόσφατα η Ένωση Εργαζομένων Καταναλωτών Ελλάδας.

Όπως ανέφερε ανακοίνωση της ΕΕΚΕ, ο νόμος για την αξιοποίηση της δημόσιας περιουσίας στις παραθαλάσσιες περιοχές περιέχει σημαντικά ζητήματα σε σχέση με την οριοθέτηση των αιγιαλιών, τους όρους και τις προϋποθέσεις για την παραχώρηση χρήσης αιγιαλών και παραλιών, τις υποχρεώσεις των αναδόχων και την αντιμετώπιση των παραβάσεων με την επιβολή κυρώσεων (Ν 5092/2024).

Πιο αναλυτικά η ΕΕΚΕ αναφέρει:

Πρώτα απ’ όλα στο νόμο επισημαίνεται ξεκάθαρα ότι αν μεταξύ αιγιαλού και δημόσιας οδού παρεμβάλλεται ιδιωτικό ακίνητο, ο κύριος, επικαρπωτής και νομέας του, παρέχουν ελεύθερη δίοδο για την ακώλυτη και ασφαλή πρόσβαση από τη δημόσια οδό, σύμφωνα με την πολεοδομική νομοθεσία. Υφίσταται επομένως υποχρέωση τήρησης ελεύθερης πρόσβασης στον αιγιαλό, ενώ, σε περίπτωση παρεμπόδισης της ελεύθερης πρόσβασης, προβλέπεται πρόστιμο από 2.000 έως 60.000 ευρώ.

Αναφορικά με το ζήτημα της παραχώρησης τμημάτων αιγιαλού και παραλίας προς οικονομική εκμετάλλευση και τουριστική αξιοποίηση, στόχος του νέου νόμου είναι να θέσει συγκεκριμένα όρια για την κάλυψη του αξιοποιούμενου τμήματος.

Προκειμένου να αποφευχθούν ζητήματα υπερβολικής κάλυψης της παραλίας με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι λουόμενοι να αξιοποιήσουν το ελεύθερο μέρος της, ο νόμος απαγορεύει την παραχώρηση ποσοστού άνω του 50% του συνολικού εμβαδού κάθε παραλίας, ποσοστό το οποίο μειώνεται στο 30% για περιοχές Natura. Επιπλέον, το ανώτατο εμβαδόν κάθε παραχώρησης καθορίζεται σε 500 τ.μ., ενώ μόνο σε ποσοστό μέχρι 60% της παραχωρούμενης έκτασης (30% για περιοχές Natura) επιτρέπεται η τοποθέτηση ομπρελών, ξαπλωστρών κ.λπ., Επιπλέον, είναι απαραίτητο μεταξύ των τμημάτων που παραχωρούνται να υπάρχει απόσταση 6 μέτρων ενώ απαγορεύεται ολικώς η παραχώρηση αιγιαλού και παραλίας, όταν το συνολικό μήκος ή το πλάτος είναι μικρότερο των 4 μέτρων ή όταν το συνολικό εμβαδόν του αιγιαλού είναι μικρότερο των 150 τμ.

Περαιτέρω, ο νόμος θεσπίζει για τους παραχωρησιούχους ορισμένες ελάχιστες υποχρεώσεις που στοχεύουν στην απρόσκοπτη πρόσβαση του κοινού στην παραλία καθώς και στη διευκόλυνση των καταγγελιών. Ειδικότερα, οι παραχωρησιούχοι οφείλουν:

α) Να διασφαλίζουν την ελεύθερη, ανεμπόδιστη και ασφαλή διέλευση του κοινού στον αιγιαλό και την παραλία, μεριμνώντας ιδιαίτερα για την πρόσβαση ΑμεΑ και ατόμων με κινητικά προβλήματα.β) Να διατηρούν καθημερινά καθαρό τον παραχωρούμενο χώρο αιγιαλού και παραλίας,

δ) Να αναρτούν σε εμφανές σημείο στον αιγιαλό ή την παραλία πινακίδα με τις συντεταγμένες της παραχώρησης, τον αριθμό απόφασης παραχώρησης, τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις του κοινού και του παραχωρησιούχου, καθώς και QR code μοναδικού για κάθε παραχώρηση,

ε) Να τοποθετούν εγκαταστάσεις και υποδομές υγιεινής (π.χ. ντους, αποδυτήρια), για την εξυπηρέτηση των λουόμενων,

στ) Να φροντίζουν για τη διατήρηση της ισορροπίας του οικοσυστήματος του παραχωρούμενου χώρου, όπως με τη διατήρηση της μορφολογίας της ακτής και της ακτογραμμής,

ζ) Να διασφαλίζουν την παρουσία ναυαγοσώστη και την εγκατάσταση seatracks, αν η υποχρέωση αυτή δεν καλύπτεται από τον οικείο δήμο,

η) Να αφαιρούν τον κάθε είδους εξοπλισμό (ομπρέλες κ.λπ.) στη λήξη της περιόδου χρήσης (κατά κανόνα η θερινή περίοδος) όπως επίσης κατά τη λήξη της σύμβασης παραχώρησης οφείλουν να παραδώσουν τον χώρο καθαρό στην αρχική του κατάσταση.

Εφόσον παραχωρησιούχος δεν συμμορφώνεται με τις εν λόγω υποχρεώσεις που πηγάζουν εκ του νόμου αλλά και τις συμβατικές του υποχρεώσεις, η σύμβαση μπορεί να καταγγελθεί αζημίως από τον παραχωρούντα φορέα. Περαιτέρω, σε περίπτωση αυθαίρετης κατάληψης παραλίας επιβάλλεται πρόστιμο 4πλάσιο του ανταλλάγματος που θα κατέβαλλε η επιχείρηση εάν είχε σύμβαση παραχώρησης με βάση το ελάχιστο τίμημα που προβλέπει το νομοθετικό πλαίσιο, ενώ θα εκδίδεται διαταγή σφράγισης και διακοπής λειτουργίας της επιχείρησης που υλοποιείται εντός 24 ωρών. Από την άλλη, εάν υπάρχει σύμβαση παραχώρησης αλλά γίνεται υπέρβαση του παραχωρούμενου χώρου, επιβάλλεται πρόστιμο 4πλάσιο του ανταλλάγματος που αντιστοιχεί στην επιπλέον έκταση που έχει καταληφθεί.

Η ΕΕΚΕ ζητάει από τους καταναλωτές, όταν εντοπίζουν παρατυπίες να τις καταγγέλουν.