Το άρθρο αναλύει την επικείμενη επιβράδυνση της ελληνικής οικονομίας καθώς το Ταμείο Ανάκαμψης αποσύρεται, μειώνοντας την επενδυτική ώθηση και αφήνοντας την οικονομία να στηριχθεί στις δικές της δυνάμεις. Οι επενδύσεις αναμένεται να μειωθούν δραστικά από το 2026, ενώ η ανάπτυξη θα επιβραδυνθεί σταδιακά από 2,4% το 2026 σε μόλις 1,3% το 2029.
Η κατανάλωση και η αγοραστική δύναμη παραμένουν περιορισμένες, ενώ η ανεργία μειώνεται με αργό ρυθμό. Παρά τη δημοσιονομική πίεση, το δημόσιο χρέος ακολουθεί καθοδική πορεία, με το «μαξιλάρι» ρευστότητας να μειώνεται σταθερά.
Τα φορολογικά έσοδα αυξάνονται, προσφέροντας κάποια σταθερότητα στα δημόσια οικονομικά.
Διαβάστε αναλυτικά
Μια περίοδος χαμηλών ταχυτήτων στην οικονομία αρχίζει να διαμορφώνεται καθώς η επενδυτική ώθηση από το Ταμείο Ανάκαμψης σταδιακά τελειώνει και η οικονομία καλείται να τρέξει με τις δικές της δυνάμεις. Το στίγμα δίνει ο Πολυετής Δημοσιονομικός Προγραμματισμός 2026-2029, με τα στοιχεία να δείχνουν ότι οι επενδύσεις από αύξηση 10,2% το 2026, υποχωρούν στο 4,1% το 2027, για να κατρακυλήσουν στο 0,9% το 2028 και στο 0,8% το 2029. Οι ροές χρηματοδότησης από το Ταμείο Ανάκαμψης στεγνώνουν το 2026, αφήνοντας την οικονομία χωρίς το ευρωπαϊκό «μαξιλάρι» που τη στήριξε τα τελευταία χρόνια.
Χαμηλότερη ανάπτυξη
Παράλληλα, η αναπτυξιακή δυναμική φθίνει χρόνο με τον χρόνο. Από 2,2% το 2025 και 2,4% το 2026, η οικονομία αρχίζει να επιβραδύνει στο 1,7% το 2027, 1,6% το 2028 και μόλις 1,3% το 2029. Το μήνυμα είναι σαφές: χωρίς τις έκτακτες ενισχύσεις, η οικονομία δυσκολεύεται να πετύχει ρυθμούς που θα μπορούσαν να αλλάξουν το παραγωγικό της μοντέλο.
Ούτε η κατανάλωση δείχνει ικανή να αντιστρέψει την εικόνα. Οι δημοσιονομικές παρεμβάσεις αυξάνονται εντυπωσιακά –από 3,04 δισ. το 2025 σε 10,1 δισ. το 2029– όμως δεν καταφέρνουν να ενισχύσουν ουσιαστικά την αγοραστική δύναμη. Η ιδιωτική κατανάλωση μένει καθηλωμένη σε ρυθμούς γύρω στο 1%-2%, ενώ η δημόσια κατανάλωση ουσιαστικά μηδενίζεται μετά το 2028.
Την ίδια στιγμή, ο πληθωρισμός παραμένει «κολλημένος» πάνω από το 2% σε όλη την περίοδο, συνεχίζοντας να ροκανίζει τα πραγματικά εισοδήματα, ενώ η ανεργία μειώνεται με αργούς ρυθμούς, από 9,1% σήμερα στο 7,9% το 2029.
Παρά τις αυξημένες προσλήψεις στο Δημόσιο την πενταετία 2025-2029 (148.533 έναντι 109.540 αποχωρήσεων), η δημοσιονομική πίεση παραμένει έντονη, με την ανάγκη προσεκτικής διαχείρισης των μισθολογικών δαπανών να γίνεται επιτακτική.
Χρέος σε καθοδική πορεία
Σε πιο θετικό τόνο, το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αποκλιμακώνεται σταθερά: από 145,9% του ΑΕΠ το 2025, υποχωρεί στο 138,2% το 2026 και καταλήγει στο 119% το 2029. Η πτώση οφείλεται κυρίως στις πρόωρες αποπληρωμές των δανείων του GLF, διαδικασία που θα ολοκληρωθεί έως το 2031, δέκα χρόνια πριν από τη συμβατική λήξη τους. Αντίστοιχα, οι δαπάνες τόκων μειώνονται από 3,1% του ΑΕΠ σε 2,6%.
Ωστόσο, το «μαξιλάρι» ρευστότητας αρχίζει να εξαντλείται από το 2026 λόγω των αποπληρωμών, σταθεροποιούμενο τελικά στα 30 δισ. ευρώ έως το 2029. Οι ετήσιες δανειακές ανάγκες της περιόδου 2026-2029 θα κυμαίνονται στα 8-10 δισ. ευρώ, καλυπτόμενες κυρίως μέσω ομολόγων.
Τέλος, τα φορολογικά έσοδα και κυρίως οι φόροι εισοδήματος δίνουν σημαντική ανάσα στα δημόσια ταμεία. Από 26,9 δισ. ευρώ φέτος, εκτινάσσονται στα 33 δισ. ευρώ το 2029, στηρίζοντας τη δημοσιονομική σταθερότητα.
Συνοπτικά
- Το Ταμείο Ανάκαμψης αποσύρεται, προκαλώντας δραστική μείωση των επενδύσεων και επιβράδυνση της ανάπτυξης της ελληνικής οικονομίας.
- Η ανάπτυξη αναμένεται να μειωθεί από 2,4% το 2026 σε μόλις 1,3% το 2029, ενώ η ιδιωτική κατανάλωση παραμένει στάσιμη.
- Το δημόσιο χρέος συνεχίζει να αποκλιμακώνεται, από 145,9% του ΑΕΠ το 2025 στο 119% το 2029, κυρίως λόγω πρόωρων αποπληρωμών.
- Αυξημένα φορολογικά έσοδα προσφέρουν κάποια δημοσιονομική σταθερότητα, αν και οι δαπάνες τόκων παραμένουν σημαντικές.