Πάνω από 120.000 άδεια σπίτια στην Αθήνα, η κατάσταση σε άλλες περιοχές της Αττικής – Σοβαρή παθογένεια και ανισορροπίες στην αγορά κατοικίας

Σχεδόν 120.000 κενές κατοικίες καταγράφονται στον Δήμο Αθηναίων – αριθμός αντίστοιχος με το σύνολο των κατοικιών σε μια μεγάλη πόλη, όπως το Ηράκλειο – αποτυπώνοντας το μέγεθος του προβλήματος στην πρωτεύουσα. Αντίστοιχα υψηλά ποσοστά εντοπίζονται και σε άλλες περιοχές της Αττικής, ιδίως στον Πειραιά και σε πυκνοδομημένους δήμους των νοτίων και δυτικών προαστίων, όπου συσσωρεύεται μεγάλο μέρος του οικιστικού αποθέματος.

Τα στοιχεία προέρχονται από την ανάλυση της Redataset, η οποία αξιοποίησε την απογραφή κτιρίων της ΕΛΣΤΑΤ και κατέληξε σε μια εικόνα σημαντικών διαφορών μεταξύ των επιμέρους περιοχών του λεκανοπεδίου. Ο Δήμος Αθηναίων ξεχωρίζει με ποσοστό 26,8% κλειστών κατοικιών – δηλαδή περίπου ένα στα τέσσερα σπίτια – ενώ ακολουθούν ο Ζωγράφου με 21,6% και ο Δήμος Δάφνης–Υμηττού με 19,5%.

Στα βόρεια προάστια η εικόνα αλλάζει αισθητά. Η Βόρεια Αθήνα αποτελεί τη μοναδική περιφερειακή ενότητα στην Αττική όπου το ποσοστό των αχρησιμοποίητων κατοικιών διατηρείται κάτω από το 20%. Η Κηφισιά κινείται γύρω στο 18,4%, το Ψυχικό στο 18,2%, ενώ τα Βριλήσσια καταγράφουν μόλις 9%, το χαμηλότερο ποσοστό σε ολόκληρη την Αττική.

Στα νότια προάστια, η Καλλιθέα είναι η περιοχή που ξεχωρίζει, με 13.093 κλειστά σπίτια (22,2%). Η Νέα Σμύρνη βρίσκεται στο 18,5% και ο Άγιος Δημήτριος στο 14,1%, αποτυπώνοντας μια εικόνα πιο ισορροπημένης κατανομής σε σχέση με τον κεντρικό τομέα.

Στη Δυτική Αθήνα, τα ποσοστά παραμένουν σχετικά σταθερά, εκτός από το Αιγάλεω, όπου εντοπίζεται το υψηλότερο ποσοστό κενών κατοικιών (21,5% ή 8.164 σπίτια). Το Περιστέρι ακολουθεί με 18,9%, ενώ το Χαϊδάρι εμφανίζει την πιο χαμηλή τιμή της περιοχής με 13,4%.

Στην ευρύτερη περιοχή του Πειραιά, τα ποσοστά είναι σταθερά υψηλά, από 17% έως 22%. Ο Δήμος Πειραιά έχει 21.172 κλειστά διαμερίσματα (22,1%), πολύ κοντά βρίσκεται το Πέραμα (22%), ενώ ο Κορυδαλλός εμφανίζει χαμηλότερο ποσοστό, στο 16,7%.

Εκτός Αττικής, αρκετές μεγάλες πόλεις της περιφέρειας εμφανίζουν ακόμη υψηλότερα ποσοστά κενών κατοικιών. Τα Ιωάννινα φτάνουν στο 28,8%, η Χαλκίδα στο 28,4%, ενώ η Λάρισα, με 19,8%, βρίσκεται στο χαμηλότερο σημείο της συγκεκριμένης ομάδας.

Η μελέτη της Redataset καταγράφει επίσης τη διαφοροποίηση ανάμεσα στο παλαιότερο οικιστικό απόθεμα στο κέντρο της Αθήνας και στον Πειραιά, σε σχέση με τα νεότερα προάστια που αναπτύχθηκαν μεταγενέστερα. Στα βόρεια και στα νότια, τα κενά ακίνητα είναι σαφώς λιγότερα τόσο σε απόλυτους αριθμούς όσο και σε ποσοστιαίο επίπεδο.

Το επίκεντρο του προβλήματος παραμένει ο Δήμος Αθηναίων, όπου συγκεντρώνεται ο μεγαλύτερος αριθμός αναξιοποίητων κατοικιών. Σε αυτό το σύνολο περιλαμβάνονται τόσο ιδιωτικά ακίνητα όσο και ιδιοκτησίες δημοσίων φορέων – από τον ΕΦΚΑ και τον ίδιο τον Δήμο, μέχρι ιδρύματα και οργανισμούς. Σημαντικός αριθμός ακινήτων βρίσκεται επίσης στα χαρτοφυλάκια τραπεζών και εταιρειών διαχείρισης απαιτήσεων.

Παρά τα κίνητρα που έχουν θεσπιστεί τα τελευταία χρόνια για να επιστρέψουν ορισμένα από αυτά τα ακίνητα στην αγορά, η πραγματικότητα παραμένει σύνθετη. Το κόστος ανακαίνισης είναι συχνά αποτρεπτικό, ιδίως για κτίρια που έμειναν για πολλά χρόνια χωρίς συντήρηση. Σύμφωνα με μελέτη της Εθνικής Τράπεζας, την περίοδο της κρίσης «χάθηκαν» επενδύσεις ύψους περίπου 35 δισ. ευρώ σε έργα επισκευής και αναβάθμισης κατοικιών. Η υποχρηματοδότηση αυτή είχε ως αποτέλεσμα περίπου 250.000 σπίτια να έχουν υποβαθμιστεί τόσο, ώστε να θεωρούνται πλέον μη κατοικήσιμα και εκτός αγοράς.