Το άρθρο αναδεικνύει την αντίφαση στο ελληνικό σύστημα κοινωνικής ασφάλισης, όπου ενώ τα ασφαλιστικά ταμεία εμφανίζουν πλεονάσματα που ξεπερνούν τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ, πολλοί συνταξιούχοι ζουν με χαμηλές συντάξεις, κάτω από τα 1.000 ευρώ, και αντιμετωπίζουν την καθημερινή πραγματικότητα της φτώχειας.
Παρά την αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές και τις προβλεπόμενες αυξήσεις στις δαπάνες για συντάξεις, η οικονομική σταθερότητα των ταμείων δεν μεταφράζεται σε υψηλότερες συντάξεις για τους δικαιούχους.
Αυτή η αντίθεση υπογραμμίζει την ανάγκη για συνετή διαχείριση και στοχευμένη κοινωνική πολιτική, ώστε τα πλεονάσματα να οδηγήσουν σε αξιοπρεπείς συντάξεις για όλους.
Διαβάστε αναλυτικά
Τα ασφαλιστικά ταμεία της χώρας ζουν μια παράδοξη και αντιφατική πραγματικότητα. Από τη μία, οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης (ΟΚΑ) εμφανίζουν πλεονάσματα που ξεπερνούν τα δύο δισεκατομμύρια ευρώ για το 2026, δείχνοντας ότι το σύστημα παραμένει οικονομικά βιώσιμο και ισχυρό. Από την άλλη, εκατοντάδες χιλιάδες συνταξιούχοι βιώνουν καθημερινά την αντίθεση αυτών των αριθμών: έξι στους δέκα λαμβάνουν σύνταξη κάτω των 1.000 ευρώ, ενώ πολλοί ζουν κοντά ή κάτω από τα όρια της φτώχειας, προσπαθώντας να καλύψουν βασικές ανάγκες και καθημερινές δαπάνες.
Η αντίθεση αυτή δεν είναι απλώς στατιστική σημείωση στα αρχεία του κράτους. Αντιθέτως, καταγράφεται ξεκάθαρα τόσο στον κρατικό προϋπολογισμό του 2026 όσο και στην έκθεση «Ήλιος» του προηγούμενου Αυγούστου, αποτυπώνοντας την ένταση ανάμεσα στους αριθμούς και στην πραγματική ζωή των ανθρώπων που στηρίζουν το ασφαλιστικό σύστημα. Οι πλεονάζουσες δεκάδες εκατομμύρια ευρώ στα ταμεία δεν φαίνεται να φτάνουν στους συνταξιούχους που τα έχουν ανάγκη περισσότερο, δημιουργώντας μια εικόνα όπου η οικονομική σταθερότητα του συστήματος έρχεται σε αντίθεση με την καθημερινή δυσκολία όσων ζουν με τη σύνταξή τους.
Σύμφωνα με το προσχέδιο του προϋπολογισμού για το 2026, οι ΟΚΑ προβλέπεται να έχουν πλεόνασμα 2.025 εκατ. ευρώ, ενώ το αντίστοιχο για το 2025 αναμένεται να κλείσει στα 2.087 εκατ. ευρώ.
Στα έσοδα περιλαμβάνονται:
– 55.595 εκατ. ευρώ συνολικά, αυξημένα κατά 1.304 εκατ. ευρώ σε σχέση με το 2025. Αύξηση 1.232 εκατ. ευρώ από ασφαλιστικές εισφορές, αποτέλεσμα:
– Αύξησης μισθών και απασχόλησης στον ιδιωτικό τομέα.
- Περαιτέρω αύξησης του κατώτατου μισθού.
- Εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας.
- Μισθολογικών αυξήσεων στον δημόσιο τομέα.
Οι Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης περιλαμβάνουν τα ασφαλιστικά ταμεία, τη ΔΥΠΑ, τον ΕΟΠΥΥ, τον ΟΠΕΚΑ και το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ).
Δαπάνες και συντάξεις
Παράλληλα, οι δαπάνες των ΟΚΑ εκτιμάται ότι θα αυξηθούν κατά 1.366 εκατ. ευρώ, φτάνοντας τα 53.569 εκατ. ευρώ, κυρίως λόγω της αύξησης των κοινωνικών παροχών και συντάξεων:
- Η δαπάνη κύριων συντάξεων αυξάνεται λόγω αύξησης ποσών και νέων απονομών.
- Η δαπάνη επικουρικών συντάξεων ενισχύεται εξαιτίας διαδοχικής ασφάλισης και αναδρομικών πληρωμών.
Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, παρά την αύξηση των δαπανών, τα ταμεία παραμένουν πλεονασματικά, δίνοντας την εικόνα οικονομικής βιωσιμότητας.
Οι συνταξιούχοι και η καθημερινή πραγματικότητα
Η άλλη πλευρά της εικόνας είναι η καθημερινότητα των συνταξιούχων:
- Μόνο 4 στους 10 λαμβάνουν σύνταξη πάνω από 1.000 ευρώ (41,21%).
- Μέση κύρια σύνταξη: 844 ευρώ, μέση επικουρική: 196 ευρώ.
- Το 25,96% των συνταξιούχων είναι άνω των 81 ετών, ενώ το 36,01% κυμαίνεται μεταξύ 71 και 80 ετών.
Η πλειονότητα ζει στην Αττική και την Κεντρική Μακεδονία, με την Αττική να συγκεντρώνει 1.731.025 συνταξιούχους και την Κεντρική Μακεδονία 754.010. Το υψηλότερο μέσο εισόδημα από συντάξεις (1.132,57 ευρώ μεικτά) λαμβάνουν 281.882 συνταξιούχοι ηλικίας 61-65 ετών, ποσοστό μόλις 11,2%.
Η πλειονότητα των κυρίων συντάξεων παραμένει μεταξύ 500 – 1.000 ευρώ, ενώ πολλοί συνταξιούχοι μεγαλύτερης ηλικίας αντιμετωπίζουν αυξημένες ανάγκες διαβίωσης και περιορισμένα εισοδήματα.
Η αντίθεση μεταξύ πλεονάσματος και φτώχειας
Η εικόνα των ταμείων και των συνταξιούχων δείχνει μια έντονη αντίθεση:
- Από τη μια, ταμειακά πλεονάσματα που δείχνουν οικονομική ισορροπία.
- Από την άλλη, χαμηλές συντάξεις και φτωχοί συνταξιούχοι, που δυσκολεύονται να καλύψουν βασικές ανάγκες.
Η διττή αυτή κατάσταση αναδεικνύει ότι τα πλεονάσματα δεν μεταφράζονται αυτόματα σε υψηλότερες ή αξιοπρεπείς συντάξεις για όλους, ενώ η κοινωνική ασφάλιση παραμένει μια κρίσιμη και ευαίσθητη παράμετρος του βιοτικού επιπέδου των ηλικιωμένων.
Η εικόνα των ασφαλιστικών ταμείων είναι παράδοξη και αντιφατική: πλεονάσματα αλλά φτωχοί συνταξιούχοι. Το πλεόνασμα αποτελεί ένδειξη οικονομικής σταθερότητας, αλλά η καθημερινή πραγματικότητα δείχνει ότι η κοινωνική προστασία δεν φτάνει για όλους.
Όπως και στον χρυσό, όπου αντιφατικές εκτιμήσεις δημιουργούν σύγχυση, έτσι και στα ταμεία η αντίθεση μεταξύ πλεονασμάτων και συντάξεων αναδεικνύει την ανάγκη για συνετή διαχείριση και στοχευμένη κοινωνική πολιτική, ώστε τα χρήματα των ταμείων να μετατραπούν σε αξιοπρεπείς συντάξεις για όλους τους δικαιούχους.
Συνοπτικά
- Τα ασφαλιστικά ταμεία στην Ελλάδα εμφανίζουν πλεονάσματα πάνω από δύο δισεκατομμύρια ευρώ, αλλά οι περισσότερες συντάξεις είναι κάτω από 1.000 ευρώ.
- Αρκετοί συνταξιούχοι ζουν κοντά ή κάτω από τα όρια της φτώχειας, παρά την οικονομική βιωσιμότητα των ταμείων.
- Η αύξηση των εσόδων από ασφαλιστικές εισφορές δεν έχει οδηγήσει σε υψηλότερες συντάξεις για τους δικαιούχους.
- Η κατάσταση αναδεικνύει την ανάγκη για στοχευμένη κοινωνική πολιτική ώστε τα πλεονάσματα να μεταφράζονται σε αξιοπρεπείς συντάξεις για όλους.