Η κυβέρνηση επεξεργάζεται ένα σύνολο κινήτρων για την ενίσχυση των Ταμείων Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), στο πλαίσιο της συνολικής μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος. Το σχέδιο νόμου, που αναμένεται να παρουσιαστεί μέχρι το τέλος του έτους, περιλαμβάνει φορολογικές ελαφρύνσεις, ευέλικτα προγράμματα ασφάλισης, απλοποίηση της ίδρυσης νέων ταμείων, και τη δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας παρακολούθησης.
Στόχος είναι η αύξηση της συμμετοχής εργοδοτών και εργαζομένων, η ενίσχυση της αποταμιευτικής κουλτούρας και η σύνδεση της ασφάλισης με την οικονομική ανάπτυξη. Παράλληλα, το νέο πλαίσιο στοχεύει στην ενίσχυση της διαφάνειας και της εποπτείας, προσφέροντας ασφάλεια και σταθερότητα στους ασφαλισμένους.
Διαβάστε αναλυτικά
Ένα ευρύ πακέτο κινήτρων για την ενίσχυση του δεύτερου πυλώνα ασφάλισης, με στόχο τη διεύρυνση της συμμετοχής και την ενίσχυση της εμπιστοσύνης των εργαζομένων προς τα Ταμεία Επαγγελματικής Ασφάλισης (ΤΕΑ), επεξεργάζονται στο κυβερνητικό επιτελείο. Το σχέδιο, σε συνεργασία με το υπουργείο Εργασίας, προβλέπει φορολογικές ελαφρύνσεις στις εισφορές και στις εφάπαξ παροχές, καθώς και ρυθμίσεις για μεγαλύτερη ευελιξία και διαφάνεια. Το σχετικό νομοσχέδιο αναμένεται να παρουσιαστεί έως το τέλος του έτους, στο πλαίσιο της συνολικής μεταρρύθμισης του ασφαλιστικού συστήματος.
Ο δεύτερος πυλώνας ασφάλισης -δηλαδή η επαγγελματική ασφάλιση που λειτουργεί συμπληρωματικά προς την κύρια- θεωρείται κρίσιμος για τη μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του ασφαλιστικού συστήματος, αλλά και για τη δημιουργία κεφαλαιακών αποθεματικών που ενισχύουν την εγχώρια οικονομία.
Σήμερα λειτουργούν περίπου 120 επαγγελματικά ταμεία, τα οποία καλύπτουν πάνω από 350.000 ασφαλισμένους, αριθμός μικρός σε σχέση με την υπόλοιπη Ευρώπη. Στόχος της κυβέρνησης είναι η διεύρυνση της συμμετοχής εργοδοτών και εργαζομένων, μέσα από φορολογικά και θεσμικά κίνητρα.
Όπως τονίζουν πηγές του υπουργείου Εργασίας, υπό την υπουργό Νίκη Κεραμέως, το νέο πλαίσιο θα κινηθεί προς την αναβάθμιση των ΤΕΑ, με βασικούς άξονες: την ευελιξία, τη δυνατότητα μεταφοράς ασφαλιστικών δικαιωμάτων και τη διαφάνεια στη διαχείριση. Στόχος είναι η δημιουργία ενός πιο ελκυστικού περιβάλλοντος που θα ενισχύσει την αποταμιευτική κουλτούρα και θα συνδέσει την ασφάλιση με την ανάπτυξη.
Τα προτεινόμενα μέτρα
Σύμφωνα με πληροφορίες, το σχέδιο νόμου προβλέπει σειρά ρυθμίσεων και κινήτρων που κινούνται σε πέντε βασικές κατευθύνσεις:
Φορολογικά κίνητρα για εισφορές και παροχές
Εξετάζεται η επανεξέταση της δυνατότητας έκπτωσης των εισφορών ΤΕΑ από το φορολογητέο εισόδημα, καθώς και η μείωση της φορολογίας στα εφάπαξ ποσά, που σήμερα φθάνει έως το 20%. Η ρύθμιση αυτή στοχεύει στη βελτίωση της καθαρής απόδοσης των αποταμιευτικών προγραμμάτων και στη διεύρυνση της συμμετοχής, ειδικά για εργαζόμενους του ιδιωτικού τομέα και ελεύθερους επαγγελματίες.
Ευέλικτα προγράμματα ασφάλισης
Προβλέπεται η ανάπτυξη νέων προϊόντων, προαιρετικών και συνδυαστικών, τα οποία μπορεί να περιλαμβάνουν και νοσηλευτική κάλυψη ή άλλες παροχές, κατά τα πρότυπα του σουηδικού μοντέλου. Στόχος είναι να δοθεί στους εργαζομένους η δυνατότητα προσωποποιημένης επιλογής ασφαλιστικών καλύψεων.
Απλοποίηση ίδρυσης νέων ταμείων
Μία σημαντική αλλαγή θα αφορά τη μείωση του ελάχιστου αριθμού ιδρυτών για τη σύσταση ΤΕΑ — από 100 άτομα σε 20 ή 50, ανάλογα με τον κλάδο και το μέγεθος της επιχείρησης. Η ρύθμιση αυτή θα διευκολύνει μικρομεσαίες επιχειρήσεις να δημιουργήσουν δικά τους ταμεία ή να συμμετάσχουν σε κλαδικά σχήματα.
Μεταφορά ασφαλισμένων και κεφαλαίων
Προβλέπεται η διευκόλυνση μετακίνησης ασφαλισμένων μεταξύ διαφορετικών ΤΕΑ ή ομαδικών ασφαλιστηρίων, ώστε να διασφαλίζεται η φορητότητα των δικαιωμάτων. Η ρύθμιση αποσκοπεί στην αποσύνδεση της ασφάλισης από τον εργοδότη, ενισχύοντας την εμπιστοσύνη των εργαζομένων στο σύστημα.
Ψηφιακή πλατφόρμα πληροφόρησης
Θα δημιουργηθεί ενιαία ηλεκτρονική πλατφόρμα, μέσω της οποίας οι ασφαλισμένοι θα μπορούν να παρακολουθούν και να συγκρίνουν τις παροχές και τις αποδόσεις των ΤΕΑ, με διαφάνεια και εποπτεία από την Εθνική Αναλογιστική Αρχή.
Αναπροσαρμογή ορίων και υφιστάμενο καθεστώς
Υπενθυμίζεται ότι από τον περασμένο Φεβρουάριο τέθηκαν ήδη σε ισχύ ρυθμίσεις που αύξησαν τα ετήσια όρια εισφορών και επέκτειναν τις φοροαπαλλαγές και στις ασφαλιστικές καλύψεις των οικογενειών των εργαζομένων. Σήμερα, για μισθωτούς, οι εισφορές δεν μπορούν να υπερβαίνουν το 20% των ακαθάριστων αποδοχών, ενώ για τους μη μισθωτούς το ετήσιο όριο ανέρχεται σε 20.000 ευρώ.
Η φορολογική μεταχείριση των παροχών διαφοροποιείται ανάλογα με τα έτη ασφάλισης: έως 20% φόρος στα εφάπαξ και 10% στις συντάξεις, με προσαύξηση 50% σε περίπτωση πρόωρης ρευστοποίησης.
Νέο θεσμικό πλαίσιο και στόχοι
Το υπουργείο Εργασίας σκοπεύει να θέσει το νομοσχέδιο σε δημόσια διαβούλευση μέσα στους επόμενους μήνες, ώστε να ενσωματωθούν προτάσεις από εργοδοτικές οργανώσεις, συνδικάτα και ασφαλιστικούς φορείς. Η φιλοσοφία του νέου πλαισίου είναι διπλή: αφενός να θωρακίσει τη βιωσιμότητα των ταμείων μέσω αυξημένης εποπτείας, και αφετέρου να ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών μέσω κινήτρων και διαφάνειας.
Στελέχη του οικονομικού επιτελείου τονίζουν ότι ο δεύτερος πυλώνας ασφάλισης μπορεί να αποτελέσει μοχλό ανάπτυξης της κεφαλαιαγοράς, προσφέροντας νέες πηγές χρηματοδότησης για επενδύσεις και παράλληλα ασφαλιστική σταθερότητα στους εργαζόμενους.
Όπως σημειώνει ανώτατη κυβερνητική πηγή, «η Ελλάδα δεν μπορεί να στηρίζεται αποκλειστικά στον πρώτο πυλώνα· χρειάζεται ένα σύστημα που θα ανταμείβει τη μακροχρόνια αποταμίευση και θα ενισχύει τη συνταξιοδοτική ασφάλεια».
Προοπτικές και προκλήσεις
Η εμπειρία άλλων ευρωπαϊκών χωρών δείχνει ότι η επιτυχία των επαγγελματικών ταμείων εξαρτάται από σταθερό θεσμικό πλαίσιο, επαγγελματική διαχείριση και φορολογικά κίνητρα. Η Ελλάδα, αν και έχει κάνει βήματα προόδου, εξακολουθεί να υστερεί σε συμμετοχή και κεφαλαιακή επάρκεια.
Η νέα πρωτοβουλία θα αποτελέσει τεστ αξιοπιστίας τόσο για την αγορά όσο και για το κράτος. Αν συνοδευθεί από σταθερότητα και διαφάνεια, μπορεί να αναδείξει τον δεύτερο πυλώνα ως βασικό θεμέλιο της σύγχρονης κοινωνικής ασφάλισης.